امنیت بلاک چین چقدر است و چطور تامین می‌شود؟

عملکرد بلاک چین‌ها با سازوکارهای مختلفی مثل روش‌های مبتنی بر مدل‌های مختلف ریاضی و تکنیک‌های رمزنگاری‌ پیشرفته انجام می‌شه. این فناوری یک فناوری پیشرفته هست که با نام امن‌ترین روش تبادلات مالی شناخته می‌شه. اما واقعا امنیت بلاک چین چقدره؟ ممکنه هک بشه؟ اگه این سوال‌ها توی ذهنتون هست، توی این مقاله از کندو همراه ما باشین تا درمورد این موضوع صحبت کنیم.

آشنایی با مهمترین ویژگی‌های بلاک چین

بلاک چین یک تکنولوژی جدید توی دنیای مدرنه. سیستم‌های معمول اکثرا متمرکز هستن؛ اما این تکنولوژی توزیع شده و غیرمتمرکز هست. یعنی به جای اینکه فقط یک مدیر داشته باشه، تمام کاربران می‌تونن شبکه رو مدیریت کنن. ویژگی‌های بلاک چین در کنار اینکه ساختار اونو می‌سازن، سبب تامین امنیت بلاک چین هم می‌شن. در این قسمت بعضی از ویژگی‌های بلاک چین رو برررسی می‌کنیم.

دیجیتالی بودن

همه اطلاعات روی بلاک چین از نوع دیجیتالی هستن به همین دلیل دیگه به اسناد دستی و کاغذی احتیاج ندارین.

توزیع شده

بلاک چین بین تمام اعضای شبکه مثل یک دفترچه عمومی توزیع شده و این اعضا باید کنترل و تأیید تراکنش‌ها رو انجام بدن. این شرکت‌کنندگان می‌تونن اطلاعات دریافتی خودشون رو بدون اینکه یک مرجع متمرکز نیاز داشته باشن، تایید کنن. عملکرد این سیستم طوری هست که امکان نداره خطایی در اون رخ بده چراکه اگه یک نود (شرکت کننده در شبکه) نتونه به درستی کارشو انجام بده، توی کار بقیه نودها مشکلی به وجود نمیاد.

تغییرناپذیری

همه تراکنش‌هایی که بر فناوری بلاک چین مبتنی هستن، غیرقابل تغییرن. ساعت انجام، تاریخ و هش بلاک قبلی شرکت‌کنندگان توی هر تراکنش اطلاعات به صورت رمزنگاری شده در اون ثبت می‌شن. بنابراین نمی‌تونن حذف یا تکثیر بشن و یا تغییر کنن. همین موضوع باعث امنیت بلاک چین می‌شه.

سلسله‌ای بودن

در بلاک چین هر بلاک دارای اطلاعات مربوط به بلاک قبلی خودش هست. این بلاک‌ها مثل یک زنجیره به هم متصل هستن و تراکنش‌های انجام شده در شبکه رو درون خودشون نگه می‌دارن. تراکنش‌های جدید هم توی ادامه این زنجیره قرار می‌گیرن.

خاصیت اجماع

در صورتی یک تراکنش روی بلاک چین اجرا می‌شه که مورد تایید حداقل ۵۱ درصد مشارکت‌کنندگان قرار بگیره. با وجود الگوریتم‌های اجماع، هیچ تراکنش نامعتبری در بلاک چین ایجاد نمی‌شه و یا پایدار نمی‌مونه. به طور کلی برای انجام یک تراکنش، اعتماد و تأیید اکثر مشارکت‌کنندگان در شبکه لازمه. توی بلاک چین الگوریتم‌های اجماع مختلفی وجود دارن که در حال حاضر الگوریتم اثبات سهام (PoS) و اثبات کار (Pow) محبوب‌تر از بقیه هستن.

امضای دیجیتالی

بلاک چین برای تایید ارزش یک معامله از امضاهای دیجیتالی استفاده می‌کنه که به کلید عمومی وابسته هست. در اصل این کلید عمومی یک کد رمزگذاری شده هست که همه افراد روی شبکه اون رو می‌شناسن. کلیدهای خصوصی هم وجود داره که فقط برای مالکان هست و مثل رمز ورود عمل می‌کنه. این ویژگی هم یکی از موارد مهم برای تامین امنیت بلاک چین به حساب میاد و جلوی کلاهبرداری و دزدی در شبکه رو می‌گیره.

پایدار بودن

اطلاعات بلاک چین صحیح، پایدار (همیشگی)، کامل و به مقدار زیادی قابل دسترسی هستن. امکان حذف هیچ داده قدیمی در بلاک چین وجود نداره. مثلا اگه توی یک زنجیره 1000 بلاکی بخواین بلاک شماره 560 رو تغییر بدین یا حذف کنین، باید همه بلاک‌های ۵۶۱ تا ۱۰۰۰ رو هم تغییر بدین. برای این تغییر هم باید اکثر کاربران باهم اجماع کنن. این کار از نظر تئوری قابل انجامه؛ اما هزینه زیادی داره. شما باید 51 درصد سهم شبکه رو داشته باشین که این کار توی بلاک چین‌های بزرگ و گسترده کار خیلی دشواریه. پس می‌شه گفت عملا اطلاعاتی که یکبار توی این سیستم ثبت بشن پایدار و همیشگی هستن.

ناشناس بودن

کاربران برای حضور در شبکه بلاک چین می‌تونن با نام مستعار و آدرس‌های ناشناخته با هم معامله کنن. توی این شبکه برای اینکه یک تراکنش یا تبادل اطلاعات انجام بشه  نیاز نیست که هویت حقیقی شخص در دنیای واقعی اعلام بشه. البته اگه طرفین معامله باهم توافق کنن می‌تونن اطلاعات واقعی خودشونو به همدیگه بدن.

کدوم ویژگی‌ها سبب امنیت بلاک چین می‌شه؟

هیچ چیز امنیت صد در صد نداره؛ اما بلاک چین ویژگی‌هایی داره که باعث می‌شه خیال کاربران راحت بشه. بعضی از این ویژگی‌ها شامل عمومی بودن، تغییرناپذیری و ضد جعل بودن (Tamper-proof) هستن.

بلاک چین کمک می‌کنه تا هر نوع دارایی که بین دو طرف جابجا می‌شه، ثبت بشه. موارد زیر مهمترین شاخصه‌های امنیت بلاک چین هستن.

لجر یا دفتر کل

همه تراکنش‌های یک بلاک چین توی یک لجر ثبت می‌شه. لجر زنجیره‌ای از بلاک هست که اطلاعاتی که داخل اون وجود داره تغییرناپذیر هستن. بعد از ثبت یک تراکنش در لجر، این اطلاعات توی همه گره‌های دیگر در سراسر دنیا هم ذخیره می‌شه.

زنجیره‌ای از بلاک

بلاک چین زنجیره‌ای از تعداد زیادی بلاک هست. هرکدوم از این بلاک‌ها دارای ارزش هش بلاک پیشین خود هستن و اینجوری یک زنجیره یا chain ایجاد می‌شه. این ویژگی بلاک چین یکی از موارد مهم برای تامین امنیت بلاک چین و محافظت از داده‌هاست. همونطور که توی قسمت‌های قبل هم گفتیم، امکان تغییر یا حذف داده‌هایی که توی بلاک چین ثبت می‌شن وجود نداره.

حفظ حریم خصوصی در کنار شفافیت

یکی دیگه از ویژگی‌هایی که برای امنیت بلاک چین اهمیت داره اینه که کاربران یک لجر فقط می‌تونن تراکنش‌های تأیید شده رو مشاهده کنن. به این صورت یک کاربر نمی‌تونه هویت کاربران دیگه رو با بررسی لجر تشخیص بده و فقط می‌تونه روند انتقال‌ها رو ببینه. به همین دلیله که می‌گیم همه کاربران همزمان می‌تونن به لجر دسترسی داشته باشن و حریم خصوصی‌شون هم حفظ بشه.

رمزنگاری

برای امنیت بلاک چین اطلاعات با استفاده از الگوریتم‌های مختلفی رمزنگاری می‌شن. در نتیجه اگه کسی کلید رمز رو نداشته باشه نمی‌تونه اطلاعات رو تغییر بده یا دستکاری کنه. برای هر رمزارز الگوریتم‌های متفاوتی وجود داره. برنامه‌ریزی الگوریتم‌های رمزنگاری به طوری انجام شده که زمانی که هر ورودی با هر اندازه‌ای دریافت بشه، یک خروجی با اندازۀ معین ایجاد می‌شه. تبدیل اطلاعات ورودی به خروجی به این شکل، “هش کردن” نامیده می‌شه. خروجی به دست اومده شامل رشته‌ای از اعداد و حروف هست که به اون “هش” می‌گن.

قراردادهای هوشمند

این قراردادها همونطور که از نامشون مشخصه مثل قراردادهای کاغذی عمل می‌کنن و به شکل کدهای کامپیوتری نوشته می‌شن. این قراردادهای هوشمند هرکدوم قوانینی توی بلاک چین‌ها دارن که باید گروه‌هایی که می‌خوان از اونا استفاده کنن بر سر این قراردادها به توافق برسن. بعد از اینکه تعیین و کدنویسی توافق‌نامه‌ی مربوط به قراردادهای هوشمند انجام بشه، دیگه به واسطه نیازی نیست. توی این شرایط همه کارها بدون حضور اشخاص، به‌صورت اتوماتیک و طبق مواردی که توی قرارداد ذکر شده انجام می‌شه. این رو هم بدونین که بدون اجماع شبکه هیچ قرارداد هوشمندی اجرا نمی‌شه. همه این موارد باعث تامین امنیت بلاک چین می‌شه.

آیا ممکنه بلاک چین یک رمزارز هک بشه؟

این امکان وجود داره اما خیلی پرهزینه و دشواره. معمولا الگوریتم‌های اجماع و سازوکار شبکه باعث می‌شن تا کاربران به طور صادقانه فعالیت کنن. اما این رو هم بدونین که با گسترده‌تر شدن بلاک چین یک رمزارز و زیاد شدن تعداد کاربرهای اون، هک کردن هم سخت‌تر و پرهزینه‌تر می‌شه. مثلا اگه قبلا امکان هک بیت کوین وجود داشت، الان دیگه این احتمال خیلی کم شده.

کلام آخر

همونطور که توی این مقاله از کندو گفتیم نمی‌شه توی این دنیا هیچ چیز رو صد در صد اعلام کرد؛ اما یکی از امن‌ترین فناوری‌های دنیا فناوری بلاک چین هست. به دلیل رمزنگاری شدن، خاصیت اجماع داشتن و غیرمتمرکز بودن، امنیت بلاک چین تضمین شده. ترکیب این سه ویژگی توی فناوری نوظهور بلاک چین موجب سخت‌تر شدن کار کلاهبرداران و هکرها می‌شه. برای یادگیری امنیت شبکه می‌تونین در دوره آموزش امنیت شبکه کندو شرکت