همه اصطلاحاتی که در زندگی روزمره با آن سروکار داریم، معنای خاص خود را دارند. این موضوع در علوم کامپیوتر از اهمیت زیادی برخوردار است و تمایز بین این اصطلاحات مهم به حساب می‌آید. شاید صحبت کردن از تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی برای بسیاری از افراد بی‌معنی باشد اما این موضوع برای افرادی که در حوزه علوم کامپیوتر تخصص داشته و فعالیت می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردار است.
برنامه‌نویسی و کدنویسی دو نمونه از اصطلاحات رایج در حوزه کامپیوتر هستند و با اینکه در نگاه اول هر دو یک معنی و مفهوم دارند اما اینطور نبوده و هر کدام ویژگی‌ها و حوزه وظایف خاص و منحصر به فرد خود را دارند. با آموزشگاه کندو همراه باشید.
کدنویسی چیست؟
مهم‌ترین اقدام برای درک تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی این است که با این مفاهیم به صورت دقیق آشنا شویم. کدنویسی به فرایند تبدیل کدها از زبان انسان به زبان ماشین گفته می‌شود. کدنویسی یکی از مفاهیم پایه در برنامه‌نویسی به حساب می‌آید و به همین دلیل ممکن است به عنوان زیرمجموعه آن معرفی شود.
کدنویس (Coder)، با توجه به مسئولیت و وظایفی که دارد ممکن است به صورت همزمان بر چند زبان برنامه‌نویسی تسلط داشته و قادر به نوشتن کدهای آن‌ها باشد. در واقع یک کدنویس با این کار دستورالعمل‌ها و اطلاعات را به کامپیوتر با زبان مختص به آن انتقال می‌دهد. فرایند کدنویسی با زبان‌های مختلف از سه بخش مشترک تشکیل شده است:
- رعات قوانین و قواعد زبان برنامه‌نویسی در زمان توسعه کد
- نیز به کامپایلر یا مفسر به منظور ترجمه کد منبع
- برگردانده شدن نتایج اجرای کد
برنامه نویسی چیست؟
به منظور پاسخ به این سوال که برنامه نویسی چیست و تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی چیست باید گفت که برنامه یک فرایند است و تنها به نوشتن کد محدود نمی‌شود. تجزیه و تحلیل مسائل، طراحی الگوریتم، تعیین منطق کلی برنامه و در نهایت نوشتن کد از مهم‌ترین اجزای این فرایند هستند.
در واقع افرادی که به عنوان برنامه‌نویس در حال فعالیت هستند علاوه بر مهارت در کد نوشتن، باید دارای مهارت‌های تحلیلی و ریاضی قوی باشند. برنامه‌نویسی این فرصت را در اختیار قرار می‌دهد افراد بتوانند ایده‌های خود را به واقعیت تبدیل کرده و از مهارت و دانش خود در زمینه‌های مختلفی مانند توسعه نرم‌افزار، توسعه وب، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء (IoT) استفاده کنند. از مهم‌ترین اجزای برنامه‌نویسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تجزیه و تحلیل مسئله: مرحله شناسایی مشکلات و نیازهای برنامه و ارزیابی راه‌حل‌های بالقوه برای رفع مشکلات شناسایی شده است.
- طراحی الگوریتم: مرحله‌ای است که در آن برای حل مسائل شناسایی شده رویکردهای مختلفی ارائه شده و از بین آن‌ها بهترین الگوریتم تعیین می‌شود.
- نوشتن کد: مرحله‌ای است که در آن بر اساس الگوریتم تعیین شده با استفاده از یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی، کدنویسی انجام می‌شود.
تفاوت کدنویسی و برنامه نويسي در چیست؟
برای بسیاری از افراد کدنویسی و برنامه‌نویسی در نگاه اول یکسان بوده و تفاوتی بین این دو مفهوم قائل نمی‌شوند. اما این تصور اشتباه بوده و بین کدنویسی و برنامه‌نویسی تفاوت‌هایی وجود دارد. در کدنویسی ترجمه از یک زبان به زبان دیگر انجام می‌شود در حالی که در برنامه‌نویسی چگونگی دستور دادن به ماشین به منظور اجرای دستورالعمل‌های مختلف بررسی می‌شود.
در واقع در خصوص تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی می‌توان گفت که کدنویس وظیفه دارد که منطق را به زبان قابل فهم برای کامپیوتر تبدیل کند اما برنامه‌نویس وظایف بیشتری بر عهده دارد.
تفاوت ساختار
مهم‌ترین تفاوت کدنویسی و برنامه نویسی در این است که کدنویسی به عنوان زیر مجموعه‌ای از برنامه‌نویسی بوده که زبان و منطق انسان را به زبان باینری که قابل فهم توسط ماشین است تبدیل می‌کند؛ در صورتی که در برنامه‌نویسی هدف ساخت برنامه‌ای است که بر اساس مجموعه‌ای قوانین شکل رفته و هدف خاصی را دنبال می‌کند.
مهارت‌ها
یکی از مهم‌ترین مباحث تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی به مهارت‌های مورد نیاز هر یک مربوط می‌شود. یک فرد به عنوان کدنویس باید از زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف یک درک کلی و عمومی داشته باشد تا بر اساس آن برای مشکل خود بهترین زبان را انتخاب کند. اما در برنامه‌نویسی مهارت در مورد الگوریتم‌ها، مدل‌های ریاضی، پردازش داده‌ها و همچنین ساختار داده‌ها مورد نیاز خواهد بود.
در واقع برنامه‌نویس باید بتوان از خلاقیت و توانایی‌های تحلیلی خود برای حل مشکلات برنامه‌ها استفاده کند. در حالی که نقش کدنویس این است که بر اساس مشخصات فنی ارائه شده توسط برنامه‌نویس، کدهای مورد نیاز را توسعه داده و از مطابقت محصول نهایی با معیارهای تعیین شده اطمینان حاصل کند.
ابزارها
در خصوص تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی باید به این موضوع اشاره کرد که کدنویس برای انجام کار خود به ابزارها و برنامه‌های زیادی نیاز نخواهد داشت و با استفاده از یک برنامه ویرایشگر متن ساده مانند WordPad یا Notepad می‌تواند نیاز خود را برطرف کند. در موارد پیشرفته‌تر نیز می‌توان از محیط‌های کدنویسی یا IDE و ابزارهای اشکال‌زدایی مانند Eclipse، Bootstrap، Delphi و ATOM استفاده کرد.
دوره Web Design 2 – CSS & Bootstrap مناسب کسانی است که می‌خواهند کار طراحی سایت را به شکل جدی شروع کنند.
برای درک بهتر تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی باید گفت که در برنامه‌نویسی با توجه به نیاز به بررسی و تحلیل اسناد و کدهای نوشته شده به ابزارها و برنامه‌های مختفلی نیاز خواهد بود. ابزارهای تجزیه و تحلیل کد، ابزارهای مولد کد، پایگاه‌های داده، پیونده دهنده‌ها، کامپایلر یا مفسرها، ویرایشگرهای کد، ابزارهای طراحی رابط کاربری گرافیکی، اشکال‌زداها و غیره از مهم‌ترین ابزارهایی هستند که برای برنامه‌نویسی مورد نیاز خواهند بود.
با توجه به گسترده‌تر بودن دامنه برنامه‌نویسی، یک برنامه‌نویسی باید با ابزارهای گیت و گیت‌هاب، پایگاه داده، ابزارهای تحلیلی مانند Apache Spark و همچنین فناوری ابری آشنایی داشته باشد.
مدرک تحصیلی
یکی از مواردی که تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی را رقم می‌زند، مدرک تحصیلی است. با توجه به نیاز به توسعه منطق، تجزیه و تحلیل، طراحی و نوشتن برنامه‌های پیچیده، برنامه‌نویسی به مدرک تحصیلی نیاز دارد. همین امر باعث شده که گفته شود همه افراد می‌توانند کدنویس باشند اما هر کسی نمی‌تواند یک برنامه‌نویس باشد.
البته که امروزه اخذ مدرک تحصیلی در حوزه برنامه‌نویسی محدود به دانشگاه نشده و می‌توان دور‌ه‌های آموزشی مختلف در این حوزه را پیدا کرد که هم به صورت حضوری و هم غیر حضوری مفاهیم مورد نیاز را آموزش داده و در نهایت مدرک معتبر ارائه می‌کنند.
دامنه کار و درآمد
در کدنویسی، منطق و نیازمندی‌ها به یک کد قابل درک برای ماشین تبدیل می‌شود. در حالی که برنامه‌نویسی به منظور ایجاد اجزای یک برنامه و حل مشکلات موجود در طول فرایند نیاز به مطالعه و مفهوم‌سازی دارد. همین ویژگی‌ها باعث شده که تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی از نظر حقوق و درآمد بارز باشد. با توجه به دامنه کار برنامه‌نویس، بدون شک درآمد آن در مقایسه با کدنویس بیشتر خواهد بود.
قبل از انتخاب برنامه نویسی به عنوان شغل دوم، مطلب برنامه نویسی به عنوان شغل دوم؟ آری یا نه؟ را بخوانید.
ارتباط با زبان برنامه‌نویسی
در مورد تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی باید گفت که در برنامه‌نویسی بخش‌های مختلف از جمله دستورات زبان باید به نحو صحیح بهینه شده تا امکان تبدیل برنامه به یک کد قابل اجرا وجود داشته باشد. اما در کدنویسی، تنها کاری که انجام می‌شود رسیدگی به کدها و مقررات است. به همین دلیل در برنامه‌نویسی به درک عمیق‌تری از زبان‌های برنامه‌نویسی نیاز است.
نتایج
یکی از مهم‌ترین موارد تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی مربوط به نتیجه نهایی کار است. در کدنویسی نتیجه نهایی مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های ارائه شده به کامپیوتر یا یک قطعه کد است در حالی که در برنامه‌نویسی نتیجه نهایی یک برنامه کاربردی کامل، نرم‌افزار یا وب‌سایت است.
جمع‌بندی
در علوم کامپیوتر مفاهیم زیادی وجود دارد که هر کدام مربوط به حوزه خاصی هستند. در این میان مفاهیم و اصطلاحاتی مانند آموزش کدنویسی و دوره برنامه نویسی وجود دارد که در نگاه اول کاملا یکسان و مشابه به نظر می‌رسند؛ اما این موضوع صحت نداشته و با بررسی جنبه‌های مختلف هر کدام به این نتیجه می‌رسیم که تفاوت برنامه نویسی و کدنویسی مشهود است و نمی‌توان این دو حوزه از فعالیت را یکسان و مشابه دانست.
