باج افزار Petya چیست و چطور باید با آن مقابله کرد؟

باج افزارهای یک نوع بدافزار هستند که با هدف حمله به سیستم‌های مختلف مانند کامپیوتر، لپ تاپ و موبایل و غیره طراحی می‌شوند تا با نفوذ به سیستم آن‌ها باعث از بین رفتن دسترسی کاربران به اطلاعات ذخیره شده در دستگاه از طریق رمزنگاری داده‌ها شوند.

در این شرایط این بدافزارها برای برقراری دسترسی کاربر به اطلاعات، درخواست باج می‌کنند. در پاسخ به این سوال که باج افزار Petya چیست باید گفت که می‌تواند بایگانی و فضای اصلی بوت در کامپیوتر را آلوده کرده و باری را بر روی سیستم اجرا کند که داده‌ها و اطلاعات روی هارددیسک را رمزنگاری کند. در این شرایط قفل داده‌ها تنها توسط کلید باز می‌شود که برای دسترسی به آن باید باج پرداخت کرد. با این مطلب از بلاگ آموزشگاه کندو همراه باشید.

باج افزار Petya چیست؟

یکی از باج‌افزارهای منحصر به فرد است که در ماه مارس سال 2016 پخش شده و از سییستم عامل منحصر به فرد خود استفاده می‌کند. این باج‌افزار با استفاده از سیستم عامل خود تمام فایل‌های پایه‌ای سیستم عامل قربانی را رمزنگاری کرده و در فرایند بوت شدن سیستم، دسترسی و ارتباط کاربر با سیستم عامل را قطع کرده و در این شرایط کاربر نمی‌تواند به اطلاعات و داده‌های خود بر روی سیستم دسترسی داشته باشد. در واقع سیستم قربانی پس از آلوده شده، ریبوت شده و پس از راه‌اندازی مجدد وارد صفحه Check Disk می‌شود و در همین صفحه باقی می‌ماند تا باج‌افزار فرایند رمزنگاری را در این مدت انجام دهد.

در پاسخ به این سوال که باج افزار Petya چیست باید گفت پس از اینکه عملیات رمزنگاری به پایان رسید، باج افزار از کاربرد درخواست می‌کند که معادل 300 دلار، بیت کوین پرداخت کند تا کلید رمزنگاری در اختیار او قرار گرفته و به این ترتیب بتواند به سیستم عامل و همچنین فایل‌ها و داده‌های ذخیره شده بر روی سیستم دسترسی پیدا کند.

برای آشنایی بیشتر با مهم‌ترین راه‌های افزایش امنیت شبکه این مطلب را بخوانید.

چگونه پتیا ناگهان خود را به دنیای IT معرفی کرد؟

در خصوص این موضوع که باج افزار Petya چیست و چگونه به دنیا معرفی شد باید گفت که در سال 2016 از خاکسترهای WannaCry در اروپای شرقی تهدید جدید به نام باج افزار پتیا به دنیا معرفی شد. این باج افزار توانست در یک مدت زمان کوتاه سیستم‌های شرکت‌های بزرگی را در کشورهای اوکراین و روسیه آلوده کند. در همین زمان برخی سازمان‌ها در آمریکای جنوبی و شمالی و همچنین آسیا گزارش‌هایی در خصوص مشکلات و تخریب‌های ناشی از پتیا ارائه کردند.

یکی از مواردی که باعث شده بود شیوع باج افزار پتیا گیج کننده باشد، این بود که از همان شیوه آسیب‌رسانی در باج افزار WannaCry استفاده می‌کرد.

آمار بالای شیوع و گستردگی آلودگی سیستم‌های مختلف در سراسر جهان نسان داد که بسیاری از مشاغل و کسب و کارها و همچنین سیستم‌های اقتصادی، به راهکارهایی که متخصصین IT توجهی نکرده و همچنین از به‌روزرسانی‌های مایکروسافت به منظور جلوگیری از این نفود استفاده نکرده بودند. در واقع آن‌ها سیستم‌های خود را در مقابل چنین حملات و تهدیدهایی رها کرده بودند.

با اینکه حجم و گستردگی آلودگی سیستم‌های مختلف به این باج افزار ناراحت کننده است، اما در پاسخ به این موضوع که یکی از مزایای باج افزار Petya چیست باید گفت که می‌توان از این حملات درس گرفت تا سیستم‌ها در سازمان‌های مختلف را در برابر این قبیل حملات ایمن کرد.

راهکارهای مقابله با باج افزار Petya چیست؟

به طور کلی در پاسخ به این سوال که راهکارهای محافظت از سیستم‌ها در برابر باج افزار Petya چیست، باید گفت که سه دسته راهکار برای این موضوع وجود دارد که باید قبل از حمله، در زمان حمله و بعد از وقوع حمله انجام شود.

اقدامات قبل از وقوع حمله

اگر بگویند که مؤثرترین اقدام برای مقابله با باج افزار Petya چیست باید گفت: پیشگیری؛ همیشه پیشگیری بهتر از درمان بوده و با انجام یک سری اقدامات و استراتژی‌های امنیتی می‌توان از آلوده شدن و همچنین وارد شدن آسیب به سیستم از طریق این باج افزار جلوگیری کرد:

• پشتیبان‌گیری و بازیابی: در صورتی که داده‌های سیستم به صورت پیوسته و منظم پشتیبان‌گیری شوند، می‌توان از آسیب دیدن سیستم تحت تأثیر باج افزار پتیا جلوگیری کرد. در کنار پشتیبان‌گیری، بازیابی نیز اهمیت زیادی دارد؛ در واقع باید با بازیابی اطلاعات در دوره‌های منظم از فعال بودن پشتیبان‌گیری سیستم اطمینان حاصل کرد.
• به‌روزرسانی سیستم و تعمیر مشکلات آن: یکی از مواردی که برای پیشگیری از حمله باج افزار اهمیت دارد، به‌روزرسانی منظم سیستم‌ عامل، نرم‌افزارهای امنیتی و پچ‌ها یا برنامه‌های تعمیرگر است.
• آموزش کاربران: در صورتی که مدیر یک سازمان یا کسب و کار هستید، باید به کارکنان خود در مورد اینکه باج افزار Petya چیست و چه خطراتی دارد و همچنین راه‌های مقابله با آن آموزش دهید. در واقع کاربران باید بدانند که چگونه باید از باج افزار دوری کنند یا در صورتی که از آن پیام دریافت کردند چگونه گزارش داده و چه اقداماتی انجام دهند.
• سرمایه‌گذاری در راه‌حل‌های امنیتی: اجرای بهترین برنامه‌های آموزشی برای کاربران نمی‌تواند عدم آلوده شدن سیستم به باج افزار پتیا را تضمین کند. به همین دلیل استفاده از راه حل‌های امنیتی پیشرفته به منظور بررسی پیوست‌ ایمیل‌ها و لینک‌های مخرب، اسناد و URLهای موجود و جلوگیری از نفوذ باج افزار به سیستم از اهمیت زیادی برخوردار است.

برای انجام اقدامات امنیتی در سایت باید دوره امنیت شبکه را گذرانده باشید.

اقدامات در زمان حمله

در پاسخ به این سوال که از دیگر روش‌های مقابله با حمله باج افزار Petya چیست می‌توان به برخی اقدامات در زمان انجام حمله اشاره کرد:

• خاموش کردن کامپیوتر و قطع اتصال از شبکه: با توجه به اینکه باج افزار پیتا پس از آلوده کرده سیستم و نشان دادن پیام مبنی بر در حال تعمیر بودن فایل‌ها به مدت 1 ساعت منتظر می‌ماند. برخی از متخصصان IT اعتقاد دارند که در این زمان با خاموش کردن سیستم و قطع اتصال آن به شبکه می‌توان از کدگذاری فایل‌ها جلوگیری کرد.
• مشخص کرده محدوده مشکل بر اساس اطلاعات تهدید: در این جا با توجه به چند عامل مانند نوع حمله، در معرض خطر بودن کدام کاربر در شبکه و اینکه چه مجوزهایی در معرض خطر قرار دارند باید محدوده مشکل را مشخص کرد.
• بازیابی اطلاعات: پس از مشخص کردن محدوده مشکل بهترین و اولین اقدام برای جلوگیری از آسیب به سیستم در اثر حمله باج افزار، بازیابی اطلاعات پشتیبان‌گیری شده است.

اقدامات بعد از وقوع حمله

با اینکه همیشه پیشگیری بهتر از درمان است اما در صورتی که به هر دلیل سیستم توسط باج افزار و دیگر حملات تهدید کننده امنیت سایبری آلوده شده و تحت حمله قرار بگیرد، با انجام یک سری از اقدامات می‌توان با آن مقابله کرد. اما اقدامات بعد از حمله باج افزار Petya چیست؟

• پاک کردن: برخی باج‌افزارها تروجان‌ها یا تهدیدات دیگری به همراه دارند که بر روی سیستم به جا مانده و در آینده به تهدید تبدیل می‌شوند. به همین دلیل باید همه این موارد را شناسایی کرده و از روی سیستم پاک کرد.
• بررسی پس از حذف: مواردی که تصور می‌کنید باعث این حمله شده را مورد بررسی قرار داده و زنجیره رویدادهایی را که منجر به این اتفاق شده را مشخص کرده و تلاش کنید که نسبت به رفع آن‌ها به منظور جلوگیری از حملات بعدی اقدام کنید.
• ارزیابی آگاهی کاربران: پس از بررسی موارد منجر به اتفاق سطح آگاهی کارکنان خود و صحت عمل به وظایف آن‌ها را مورد بررسی دهید. زیرا یک کاربر آگاه آخرین و مهم‌ترین فردی است که می‌تواند از حمله جلوگیری کند.

جمع‌بندی

گسترش استفاده از شبکه‌های کامپیوتری در سازمان‌ها و کسب و کارهای مختلف در دنیای امروز شرایطی را فراهم کرده که سیستم‌های مختلف در این سازمان در معرض تهدیدات زیادی به منظور دسترسی به اطلاعات و داده‌های ذخیره شده در آن‌ها قرار بگیرند.

یکی از این تهدیدات باج افزارها هستند که با نفوذ به سیستم و رمزنگاری فایل‌ها از دسترسی کاربران به آن‌ها جلوگیری کرده و برای اجازه دسترسی طلب باج می‌کنند. با اطلاع از این موضوع که باج افزار Petya چیست و چگونه عمل می‌کند و پیاده‌سازی استراتژی امنیتی اصولی بر روی سیستم‌ها می‌توان به راحتی از سیستم‌های مختلف در برابر این تهدیدات محافظت کرد.