بهترین زبان برنامه‌نویسی گیم چیست؟

صنعت بازی تحول بسیار زیادی از مرحله تولید بازی‌های آرکید کلاسیک ساده تا پیچیده‌ترین و جذاب‌ترین تجربیات بازی پیدا کرده و میلیون‌ها نفر رو که سنین متفاوتی هم دارن، جذب خودش کرده. طبق برآوردها، درآمد این صنعت به حدود 365 میلیارد دلار تا پایان سال 2023 می‌رسه و نرخ رشد سالانه %7.17 رو محقق می‌کنه. خلاقیت و مهارت‌های فنی و مدیریت پروژه جزو ضروریات طراحی یک بازی جذاب هست.

اما شناخت بهترین زبان برنامه‌ نویسی گیم هم می‌تونه به توسعه‌دهندگان انواع بازی‌ها کمک قابل‌توجهی کنه. تو این مقاله آموزش برنامه نویسی، زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف رو از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم و بهترین زبان رو در هر نوع از ژانر بازی‌ها معرفی می‌کنیم.

توسعه بازی چیست؟

توسعه بازی‌های ویدئویی، فرآیند تبدیل ایده‌های بازی به بازی‌های واقعی برای کاربران هست. این فرآیند شامل اصلاح مفاهیم، طراحی رابط‌ها، برنامه‌ریزی معماری و ایجاد بازی با نوشتن کدهای کاربردی هست. عموماً توسعه بازی شامل مراحل زیر هست:

مفهوم‌سازی

در این مرحله، مفهوم، طراحی بازی ویدئویی و خط داستانی اون با استفاده از روش‌هایی مثل طوفان فکری، مطرح می‌شن.

پیش‌تولید

در این مرحله طرح یک پروژه با تخصیص منابع و خط زمانی پروژه، تعریف می‌شه. این فرآیند شامل بررسی عواملی مثل مخاطب هدف، ماشین‌های گیم پلی و سبک هنری موردنظر هست.

تولید

توسعه‌دهندگان بازی از ابزارها و فناوری‌های مختلف مثل موتورهای بازی، زبان‌های برنامه‌نویسی و نرم‌افزارهای طراحی گرافیکی برای اجرای بازی استفاده می‌کنن.

آزمایش

بعد از این‌که بازی ساخته شد، باید آزمون‌های لازم برای شناسایی و رفع تمامی باگ‌ها و خطاها انجام بشن.

عرضه بازی

پس از تکمیل آزمایش و رفع تمامی باگ‌ها، بازی در پلتفرم‌های مناسب مثل PC، Xbox، دستگاه‌های موبایل و پلتفرم‌های دیگه عرضه می‌شه.

نگهداری

توسعه‌دهندگان بازی، موظف به پشتیبانی و نگهداری پیوسته از بازی، رفع کلیه خطاهای احتمالی و ارائه به‌روزرسانی‌ها یا محتوای جدید هستن.

پلتفرم‌های بازی

پیش از آشنایی با زبان برنامه‌نویسی گیم، باید پلتفرم‌های گیمینگ رو بشناسیم. پلتفرم‌های بازی، سیستم‌هایی هستن که برنامه‌نویسان، بازی‌های خودشون رو بر مبنای این پلتفرم‌ها ارائه می‌کنن و کاربران با این پلتفرم‌ها بازی می‌کنن. بعضی از نمونه‌های رایج پلتفرم‌های گیمینگ عبارت‌اند از:

کنسول‌ها

بعضی از رایج‌ترین کنسول‌های بازی شامل سونی پلی‌استیشن، ماکروسافت ایکس باکس و سوییچ هستن. این کنسول‌ها دارای سخت‌افزار اختصاصی برای گیمینگ بوده و دسته‌های بی‌سیم هم دارن.

رایانه شخصی

بسیاری از کاربران ترجیح می‌دن از رایانه شخصی خودشون برای بازی استفاده کنن. رایانه‌ها معمولاً دارای سیستم‌عامل ویندوز هستن و بعضاً کاربران از MacOS یا لینوکس هم استفاده می‌کنن. کاربران کنترل بیشتری به سخت‌افزار ازجمله GPUS، مانیتورها، موس، کیبورد و سخت‌افزارهای دیگه دارن.

موبایل‌ها

توسعه‌دهندگان بازی برای سیستم‌عامل‌هایی مثل iOS و اندروید، بازی‌هایی رو ارائه می‌دن که برای دستگاه‌هایی که صفحه لمسی دارن (مثل تلفن‌های هوشمند و تبلت)، مناسب باشن.

پلتفرم‌های تحت وب

بازیکنان و کاربران می‌تونن به‌طور مستقیم در یک مرورگر تحت وب بدون نصب نرم‌افزارهای اضافی، بازی کنن. بعضی از رایج‌ترین پلتفرم‌های گیمینگ تحت وب شامل ارمر گیمز، مینی کلیپ و کریزی گیمز هستن.

واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)

توسعه‌دهندگان بازی از فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی همراه با سخت‌افزارهای مخصوص برای ایجاد تجربه بازی جذاب به‌وسیله هدست‌های خاص و کنترل‌گرهای عالی استفاده می‌کنن. به‌طور مثال در مورد یک هدست واقعیت مجازی همه‌کاره، می‌تونین Meta Quest2 رو بررسی کنین.

موتورهای بازی

برای شناخت زبان برنامه‌نویسی گیم، باید با موتور بازی و عملکرد اون آشنا باشیم. موتور بازی یا گیمینگ، یک برنامه توسعه نرم‌افزار یا محیطی هست که برای توسعه بازی‌های ویدئویی استفاده می‌شه. در حال حاضر، می‌شه از یک موتور بازی برای تصویرسازی، مشارکت و همکاری استفاده کرد. ویژگی‌های یک موتور بازی شامل ابزارهای انیمیشن، هوش مصنوعی، موتورهای فیزیکی و برخورد (کالیژن)، موتورهای صوتی و ویژگی‌های دیگه هستن.

چرا موتورهای بازی مهم هستن؟

موتورهای بازی، اجزاء چند بارمصرفی هستن که توسط توسعه‌دهندگان برای ساخت فریم‌ورک بازی استفاده می‌شن. درواقع توسعه‌دهندگان می‌تونن زمان بیشتری رو صرف ساخت المان‌های منحصربه‌فرد مثل مدل‌های کاراکتر، تکسچرها، نحوه تعامل اشیا و موارد دیگه کنن. اگر یه برنامه‌نویس بازی خودش رو از ابتدا و بدون کمک موتورهای توسعه بازی بسازه، باید زمان بسیار بیشتری رو صرف ساخت بازی کنه. بسیاری از شرکت‌های بزرگ، موتورهای اختصاصی خاص خودشون رو می‌سازن.

انواع موتورهای بازی

برحسب نوع بازی که یک توسعه‌دهنده طراحی می‌کنه، یکی از انواع موتورهای بازی استفاده می‌شه. انواع موتورهای بازی عبارت‌اند از:

موتورهای بازی دوبعدی

همون طور که از نام این نوع موتورها مشخصه، موتورهای بازی دوبعدی از توسعه بازی‌های دوبعدی مثل پلتفرم‌های ساید اسکرولینگ پشتیبانی می‌کنن.

موتورهای بازی سه‌بعدی

موتورهای بازی سه‌بعدی برخلاف موتورهای دوبعدی، از توسعه بازی‌های دارای گرافیک و سطح سه‌بعدی پشتیبانی می‌کنن. این موتورها بهترین عملکرد رو با دارایی‌ها و طرح‌های سه‌بعدی دارن و برای بازی‌های ماجراجویانه و اکشن مناسب هستن.

موتورهای بازی موبایل

موتورهای بازی موبایل از توسعه بازی‌های موبایل به‌طور اختصاصی پشتیبانی می‌کنن و از نظر گرافیکی، جذابیت کمتری نسبت به سایر بازی‌ها داره. این موتورها، ابزارها و سیستم‌هایی رو ارائه می‌کنن که با ورودی‌های صفحات لمسی و تصاویر دوبعدی تطبیق داشته باشن.

موتورهای بازی AR

یک موتور بازی واقعیت افزوده یا موتور بازی AR، فریم‌ورکی رو برای توسعه‌دهندگان بازی برای ایجاد تجربیات بازی ویدئویی AR ارائه می‌کنه. این ابزارها این امکان رو به توسعه‌دهندگان می‌دن تا المان‌های بازی‌های سه‌بعدی رو ایجاد و ویرایش کنن.

موتورهای بازی VR

یک موتور بازی واقعیت مجازی، فریم‌ورکی رو برای برنامه‌نویسان بازی برای ایجاد تجربه بازی VR مهیا می‌کنه. توسعه‌دهندگان با این موتورها می‌تونن، المان‌های سه‌بعدی رو ایجاد کرده و ویرایش کنن و تجربیات مجازی سه‌بعدی جذابی رو برای بازیکنان فراهم کنن.

قابلیت‌های موتورهای بازی

بعضی از رایج‌ترین مزیت‌ها و قابلیت‌های موتورهای بازی عبارت‌اند از:

• رندرینگ گرافیک دوبعدی/ سه‌بعدی
• انیمیشن
• اسکریپتینگ
• مدیریت حافظه
• شبکه
• استریم

معیارهای انتخاب زبان برنامه‌نویسی گیم

زبان‌های برنامه‌نویسی گیم دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های کاربردی متفاوتی هستن. به‌طور مثال، بعضی از زبان‌ها برای علوم داده (مثل زبان R) مناسب هستن و بعضی از زبان‌ها برای توسعه هوش مصنوعی مناسب هستن (مثل پایتون که البته یکی از بهترین‌های زبان برنامه‌نویسی گیم هست). حالا به بعضی از ملاک‌هایی که یک زبان برنامه‌نویسی گیم رو از زبان‌های دیگه متمایز می‌کنه، توجه کنین.

عملکرد

توسعه بازی شامل شبیه‌سازی‌های پیچیده و رندرینگ بلادرنگ هست و باید با عملکرد و کارایی بالایی همراه باشه.

مدیریت حافظه

بازی‌ها عموماً به حافظه بزرگی نیاز دارن که باید به‌درستی برای دسترسی به عملکردی مناسب، مدیریت بشن.

کارکردپذیری مشترک

یک زبان برنامه‌نویسی گیم باید قابلیت کارکرد پذیری مناسبی با ابزارها و کتابخانه‌های مختلف داشته باشه، چون توسعه‌دهندگان از قابلیت‌های ابزارها و زبان‌های دیگه در زمان طراحی و اجرای بازی استفاده می‌کنن.

قابلیت انتقال

بازی‌ها غالباً برای پلتفرم‌های مختلف ارائه می‌شن، بنابراین باید زبان برنامه‌نویسی گیم رو متناسب با این ویژگی انتخاب کرد.

سادگی زبان

سهولت و ساده بودن زبان برنامه‌نویسی گیم، باعث می‌شه تا بسیاری از توسعه‌دهندگان از این زبان استفاده کنن.

جامعه و پشتیبانی

توسعه‌دهندگان با ارتباط با جامعه تخصصی و پشتیبانی زبان برنامه‌نویسی گیم، می‌تونن به منابع، کتابخانه‌ها و ابزارهایی که باعث توسعه سریع‌تر و کاراتر بازی می‌شن، دسترسی پیدا کنن.

برترین‌های زبان برنامه‌نویسی گیم

در این قسمت با برترین زبان‌های برنامه‌نویسی گیم از جنبه‌های مختلف همراه با مزایا و معایب اونها آشنا می‌شیم.

زبان جاوا اسکریپت

آموزش جاوااسکریپت، یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا برای توسعه وب هست. جاوااسکریپت به خاطر قابلیت‌ها و تطبیق‌پذیری بسیار مناسبی که داره، شهرت زیادی برای ساخت اپلیکیشن‌های مختلف ازجمله بازی‌ها پیدا کرده. این زبان یک زبان داینامیک تایپ هست و انواع داده‌های اون در زمان اجرا و نه زمان کامپایل تعیین می‌شن و همین عامل باعث می‌شه تا کدها با سرعت بیشتری نوشته بشن. سادگی استفاده از این زبان با وجود سینتکس‌های سرراست و قابلیت‌های داخلی گسترده و مناسب برای بازی‌ها، باعث شده تا جاوااسکریپت، زبان برنامه‌نویسی گیم مناسبی از نظر بسیاری از توسعه‌دهندگان باشه.

جاوااسکریپت، یک زبان رویداد محور هست و برای نوشتن کدهای ناهمگام مناسب هست. این ویژگی برای بازی‌های ریسپانسیو (واکنش گرا) که درخواست‌های زیادی رو کنترل می‌کنن و تجربه کاربری سریعی رو مهیا می‌کنن، بسیار خوب هست. همچنین در بازی‌هایی که از جاوااسکریپت به‌عنوان زبان برنامه‌نویسی گیم استفاده می‌شه، امکان اجرا بر روی تمامی مرورگرها وجود داره.

زبان C++

از نگاه بسیاری از توسعه‌دهندگان، C++ به خاطر عملکرد و تطبیق‌پذیری بسیار عالی که داره، بهترین زبان برنامه‌نویسی گیم هست. این زبان از نوع زبان‌های استاتیک تایپ و کامپایل شده هست و کارایی بسیار خوبی در سرعت اجرا و استفاده از حافظه داره و برای توسعه بازی‌ها بسیار مناسبه.

همچنین C++ امکان کنترل پردازش گرافیک و سخت‌افزار رو برای توسعه‌دهندگان مهیا می‌کنه که برای بازی‌های پیچیده و جذاب، ضروری هست. C++ یک زبان برنامه‌نویسی شیءگرا هست و توسعه‌دهندگان می‌تونن از این زبان برنامه‌نویسی گیم برای سازمان‌دهی کدهای خودشون به‌صورت مؤلفه‌های قابل‌استفاده دوباره با امکان مدیریت و نگهداری ساده، استفاده کنن. بسیاری از توسعه‌دهندگان، از مدت‌ها قبل از آموزش C++ به‌عنوان زبان برنامه‌نویسی گیم بهره بردن و می‌شه انواع منابع و ابزارها مثل کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های مرتبط با این زبان رو برای توسعه بازی‌ها به دست آورد.

زبان C#

C# یک زبان برنامه‌نویسی شیءگرا و مدرن هست که توسط ماکروسافت ارائه شده و بخشی از فریم‌ورک .NET به شمار میاد. درواقع، شما می‌تونین به مجموعه بزرگی از کتابخانه‌ها و ابزارهای این زبان، برای توسعه برنامه‌های مختلف ازجمله بازی‌ها دسترسی داشته باشین. آموزش C# به خاطر سادگی، خوانایی و استفاده ساده، شهرت زیادی به‌عنوان زبان برنامه‌نویسی گیم در بین کاربران و علاقه‌مندان به توسعه بازی داشته و توسعه‌دهندگان می‌تونن با استفاده از این زبان، به دنبال ایجاد بازی‌های با کیفیت بدون مواجهه با مشکلات فنی پیچیده باشن.

این زبان، یک زبان استاتیک تایپ هست و امنیت مناسبی رو برای کاربران ایجاد می‌کنه و احتمال خطای زمان اجرا رو کاهش می‌دهد. این قابلیت برای توسعه بازی در مقایسه با زبان‌های داینامیک تایپ، مناسب تره. همچنین C# زبان کارایی هست که عملکرد مطلوبی به‌خصوص با فریم‌ورک .NET داره. این زبان از برنامه‌نویسی موازی و چندنخی پشتیبانی می‌کنه که این ویژگی‌ها برای توسعه وب بسیار مناسب هستن و باعث می‌شن تا توسعه‌دهندگان کدها رو به‌صورت هم‌زمان برای استفاده بهینه از منابع سخت‌افزاری، اجرا کنن.

زبان سوئیفت

سوئیفت یک زبان برنامه‌نویسی گیم با کارایی بالا هست که از طرف اپل برای توسعه نرم‌افزارها در iOS، iPadOS، macOS، watchOS و tvOs ارائه شده. سوئیفت به‌عنوان یک زبان برنامه‌نویسی پیشرفته دارای ویژگی‌های مناسبی برای توسعه بازی‌ها هست.

یکی از مزیت‌های کلید استفاده از سوئیفت برای توسعه بازی، سرعت و عملکرد این زبان برنامه‌نویسی گیم هست. کارایی بالا در کدنویسی بالا سوئیفت باعث شده تا این زبان انتخاب مناسبی برای کارهایی مثل توسعه بازی باشه. سوئیفت، یک سیستم قدرتمند و قابلیت شمارش مرجع خودکار (ARC) هست و این قابلیت باعث تضمین امنیت، ایمنی و نگهداری ساده برنامه شده که برای توسعه بازی‌های بزرگ و پیچیده ایده آل هست. توسعه‌دهندگان با وجود کتابخانه‌هایی مثل SpriteKit و SceneKit می‌تونن عناصر گرافیکی دوبعدی و سه‌بعدی رو به بازی‌های خودشون اضافه کنن.

زبان برنامه‌نویسی لوآ

هر چند که لوآ شهرت کمتری نسبت به سایر زبان‌هایی داره که در این مقاله به اونها اشاره شد، اما این زبان برنامه‌نویسی گیم، بسیار سریع و انعطاف‌پذیر هست و گزینه ایده آلی برای اسکریپت منطق بازی یا ایجاد افزونه‌ها و نسخه‌های مختلف هست.

یکی از ویژگی‌های مهم لوآ، توانمندسازی توسعه‌دهندگان بازی برای اصلاح سریع و ساده رفتار بازی بدون کامپایل دوباره کدهای بازی هست. این ویژگی، برای یک زبان برنامه‌نویسی گیم، بسیار پرکاربرد و جذاب هست. این زبان برای ایجاد رابط‌های اصلاح بازی مفید هست و کاربران می‌تونن رفتار یک بازی رو تغییر بدن.

زبان پایتون

پایتون یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا و تفسیر شده هست و یکی از بهترین زبان‌ها در فهرست برترین‌های زبان برنامه‌نویسی گیم به‌خصوص در زمان الگوگیری سریع محسوب می‌شه. این زبان انعطاف‌پذیری مناسبی داره و برای توسعه‌دهندگان بازی که به دنبال تکرار سریع و اصلاح طراحی بازی خودشون هستن، گزینه محبوبی هست.

آموزش پایتون، شهرت زیادی به خاطر داشتن سینتکس ساده و ساده خودش داره و تازه‌کارها می‌تونن این زبان برنامه‌نویسی رو به‌سادگی، یاد بگیرن. همچنین پایتون کتابخانه استاندارد بزرگی رو با پشتیبانی از عناصر گرافیکی اصلی، شبکه و صوت ارائه می‌کنه. بنابراین توسعه‌دهندگان می‌تونن از این زبان برای شروع توسعه بازی استفاده کنن.

توسعه‌دهندگان بازی غالباً از پایتون برای ارائه رابط‌های اسکریپت استفاده می‌کنن و می‌تونن منطق و مکانیک بازی رو بدون نوشتن کد در یک زبان برنامه‌نویسی پیچیده‌تر، ایجاد کنن.

چه زبانی، بهترین زبان برنامه‌نویسی گیم هست؟

ما تو این قسمت از بلاگ آموزشگاه مهندسی کندو، اطلاعات بهترین زبان برنامه‌نویسی گیم رو برای دسته‌ها و کاربردهای مختلف طبقه‌بندی کردیم. شما می‌تونین بهترین زبان برنامه‌نویسی گیم رو با توجه به پروژه خودتون انتخاب کنین.

• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های ساده: پایتون، لوآ، جاوا اسکریپت، C#
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای تازه‌کارها: پایتون، لوآ، جاوااسکریپت، جاوا و C#
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های سه‌بعدی: C++,C#
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های AR/VR: C++، C#، جاوااسکریپت، سوئیفت
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های PC: C++، C#، جاوا، پایتون
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های کنسولی: C++، C#
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های AAA: C++، C#
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های اندروید: جاوا، C++، C#
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های iOS: سوئیفت، C++، C#
• بهترین زبان برنامه‌نویسی برای بازی‌های تحت وب: جاوا اسکریپت و پایتون

کلام آخر

انتخاب بهترین زبان برنامه‌نویسی گیم نقش بسیار مهمی برای موفقیت پروژه شما داره. زبانی که شما انتخاب می‌کنین، نقشی تعیین‌کننده در پلتفرمی که شما مدنظر دارین، ابزارهایی که دسترسی دارین و سطح عملکردی که می‌تونین به اون دست پیدا کنین، داره. چه شما تازه‌کار باشین و چه توسعه‌دهنده مجربی باشین، شناخت نقاط ضعف و قوت هر زبان و انتخاب بهترین زبان، متناسب با نیازهای شما، اهمیت زیادی داره. ما تو این مقاله، بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی رو برای توسعه بازی معرفی کردیم و نقاط ضعف و قوت هر کدوم رو بیان کردیم.