تایپ اسکریپت یا جاوا اسکریپت؛ کدام را انتخاب کنیم؟

تایپ اسکریپت (TypeScript) یک زبان برنامه‌نویسی متن‌باز است که توسط مایکروسافت توسعه داده شده و به‌عنوان یک فوق‌مجموعه (Superset) از جاوااسکریپت عمل می‌کند. این به معنای آن است که هر کدی که در جاوااسکریپت نوشته شده باشد، در تایپ اسکریپت نیز معتبر است، اما تایپ اسکریپت امکانات و ویژگی‌های اضافی را ارائه می‌دهد. از همینجا تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت شروع می‌شود. در این مطلب از بلاگ کندو به بررسی و مقایسه جاوا اسکریپت و تایپ اسکریپت می‌پردازیم که در نتیجه آن اهمیت دوره جاوا اسکریپت را متوجه می‌شویم.

اهمیت تایپ اسکریپت در دنیای توسعه نرم‌افزار

در ادامه به اهمیت تایپ اسکریپت در دنیای توسعه نرم‌افزار می‌پردازیم. 

سیستم نوع‌ها (Type System)

یکی از ویژگی‌های کلیدی تایپ اسکریپت، سیستم نوع‌های قدرتمند آن است. این سیستم به برنامه‌نویسان امکان می‌دهد تا انواع داده‌ها را به‌طور صریح تعریف کنند، که به جلوگیری از خطاهای رایج زمان اجرا و افزایش دقت کد کمک می‌کند.

پشتیبانی از ویژگی‌های مدرن جاوا اسکریپت

تایپ اسکریپت از ویژگی‌های مدرن جاوااسکریپت (ES6 و ESNext) پشتیبانی می‌کند، از جمله کلاس‌ها، ماژول‌ها، و فانکشن‌های پیکربندی. این امکان به توسعه‌دهندگان می‌دهد که از امکانات پیشرفته زبان‌های مدرن بهره‌برداری کنند.

بهبود خوانایی و نگهداری کد

در ادامه مقایسه جاوا اسکریپت و تایپ اسکریپت، به بررسی خوانایی کدهای برنامه می‌رسیم. با استفاده از تایپ اسکریپت، کدها به‌طور طبیعی قابل‌خواناتر و نگهداری‌شدنی‌تر می‌شوند. تعریف نوع‌ها و مستندسازی داخلی کد، درک و اصلاح آن را برای توسعه‌دهندگان دیگر آسان‌تر می‌کند.

کاهش خطاها در زمان توسعه

سیستم نوع‌ها به شناسایی و رفع خطاها در زمان توسعه کمک می‌کند، پیش از اینکه کد به محیط تولید برود. این امر منجر به کاهش مشکلات و افزایش کیفیت نرم‌افزار می‌شود.

ویژگی‌های کلیدی تایپ اسکریپت

در اینجا از بررسی تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت، به ویژگی‌های تایپ اسکریپت می‌رسیم. در ادامه به بررسی ویژگی‌های کلیدی تایپ اسکریپت می‌پردازیم:

سیستم نوع‌ها (Type System)

تایپ اسکریپت :یکی از ویژگی‌های برجسته‌ای که ارائه می‌دهد، سیستم نوع‌ها است. این سیستم به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا نوع‌های داده‌ها را به‌طور صریح در کد خود تعریف کنند. ویژگی‌های سیستم نوع‌ها شامل:

• نوع‌های ابتدایی (Primitive Types): مانند `string`, `number`, `boolean`, `null`, `undefined`, و `void`.
• نوع‌های مرکب (Composite Types): شامل نوع‌های آرایه‌ای (`Array`), اشیاء (`Object`), و توابع (`Function`).
• نوع‌های سفارشی (Custom Types): امکان تعریف انواع جدید با استفاده از `interface` و `type`.

این سیستم به شناسایی خطاهای زمان اجرا کمک می‌کند و با ارائه نوع‌های صریح، مستندسازی و فهم کد را تسهیل می‌کند.

پشتیبانی از ویژگی‌های مدرن جاوااسکریپت

در بررسی و مقایسه جاوا اسکریپت و تایپ اسکریپت، به مقایسه ویژگی‌های مدرن این زبان می‌رسیم. تایپ اسکریپت از ویژگی‌های مدرن جاوااسکریپت (ES6 و ESNext) پشتیبانی می‌کند، که شامل:

• کلاس‌ها (Classes): قابلیت تعریف و استفاده از کلاس‌ها و وراثت در کد.
• ماژول‌ها (Modules): امکان تقسیم کد به ماژول‌های مختلف و استفاده از `import` و `export` برای مدیریت وابستگی‌ها.
• آرو فانکشن‌ها (Arrow Functions): ساده‌سازی تعریف توابع و حفظ زمینه (context) توابع.

کامپایلر (Compiler)

نکته مهم در بررسی تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت، کامپایلر آن است. تایپ اسکریپت دارای یک کامپایلر است که کدهای تایپ اسکریپت را به کد جاوااسکریپت استاندارد تبدیل می‌کند. این کامپایلر دارای ویژگی‌هایی مانند:

• خطاهای استاتیک (Static Errors): شناسایی خطاها در زمان کامپایل و جلوگیری از ورود خطاهای زمان اجرا.
• پیکربندی انعطاف‌پذیر (Configurable Compilation): تنظیمات مختلف برای کامپایلر از جمله هدف نسخه جاوااسکریپت، شامل `tsconfig.json`.

تکمیل خودکار و مستندسازی

تایپ اسکریپت با ابزارهایی مانند Visual Studio Code به خوبی ادغام می‌شود و امکانات زیر را ارائه می‌دهد:

• تکمیل خودکار کد (Code Autocompletion): تکمیل خودکار نام متغیرها، توابع و نوع‌ها به‌طور هوشمند.
• تحلیل استاتیک کد (Static Code Analysis): شناسایی مشکلات و پیشنهادات به‌صورت بلادرنگ در زمان نوشتن کد.

نوع‌های اختیاری و قابل ترکیب (Union and Intersection Types)

در بررسی تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت به مقایسه تایپ‌ها و انواع آن می‌رسیم. 

• نوع‌های اختیاری (Optional Types): با استفاده از `?` می‌توانید نوع‌هایی را تعریف کنید که ممکن است وجود نداشته باشند.
• نوع‌های ترکیبی (Intersection Types): امکان ترکیب چندین نوع به‌منظور ایجاد نوع‌های جدید با استفاده از عملگر `&`.

پشتیبانی از نوع‌های پیشرفته (Advanced Types)

تایپ اسکریپت از نوع‌های پیشرفته‌ای مانند نوع‌های شرطی (`Conditional Types`)، نوع‌های توصیفی (`Mapped Types`)، و نوع‌های نمایشی (`Literal Types`) پشتیبانی می‌کند که امکانات قدرتمندی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌آورد.

مزایای استفاده از تایپ اسکریپت

مقایسه جاوا اسکریپت و تایپ اسکریپت و به خصوص مقایسه مزایای آن، می‌تواند نقش مهمی در انتخاب شما داشته باشد. در ادامه، به توضیح مزایای استفاده از تایپ اسکریپت می‌پردازیم:

کاهش خطاهای زمان اجرا

یک ویژگی مهم از تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت، خطاهای زمان اجراست. تایپ اسکریپت با استفاده از سیستم نوع‌ها، خطاهای زمان اجرا را به حداقل می‌رساند. با تعریف صریح نوع‌های داده‌ها، بسیاری از خطاهایی که ممکن است در زمان اجرا به‌دلیل نادرستی نوع‌ها ایجاد شوند، در زمان کامپایل شناسایی و رفع می‌شوند. این امر به کاهش مشکلات و افزایش پایداری نرم‌افزار کمک می‌کند.

افزایش خوانایی و نگهداری کد

تایپ اسکریپت به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که کدهای خود را به‌طور واضح و مستند بنویسند. تعریف نوع‌ها و استفاده از مستندسازی در کد باعث می‌شود که کدها قابل‌فهم‌تر و نگهداری‌شدنی‌تر باشند. این امر به‌ویژه در پروژه‌های بزرگ و پیچیده مفید است، جایی که چندین توسعه‌دهنده به صورت همزمان بر روی کد کار می‌کنند.

پشتیبانی از ویژگی‌های مدرن جاوااسکریپت

تایپ اسکریپت از ویژگی‌های مدرن جاوااسکریپت (ES6 و ESNext) پشتیبانی می‌کند و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که از امکانات جدید زبان جاوااسکریپت بهره‌برداری کنند. این شامل کلاس‌ها، ماژول‌ها، و فانکشن‌های پیکربندی می‌شود که باعث می‌شود کدنویسی ساده‌تر و مدرن‌تر شود.

بهبود ابزارهای توسعه

تایپ اسکریپت با ابزارهایی مانند Visual Studio Code و دیگر محیط‌های توسعه مدرن به‌خوبی ادغام می‌شود و امکاناتی مانند تکمیل خودکار کد، تحلیل استاتیک کد، و بررسی خطاها به‌صورت بلادرنگ را ارائه می‌دهد. این ویژگی‌ها باعث افزایش بهره‌وری و کاهش زمان توسعه می‌شود.

قابلیت مقیاس‌پذیری

تایپ اسکریپت به‌ویژه برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده مفید است. سیستم نوع‌ها و امکانات ساختاری آن به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که پروژه‌های بزرگ را به‌خوبی مدیریت کنند و به‌راحتی با تغییرات و توسعه‌های آتی سازگار شوند.

کاهش زمان دیباگ

مقایسه جاوا اسکریپت و تایپ اسکریپت برای زمان دیباگ هم اهمیت دارد. با شناسایی خطاهای نوع‌ها و سایر مشکلات در زمان کامپایل، تایپ اسکریپت زمان دیباگ را کاهش می‌دهد. این به این معنی است که بسیاری از مشکلات می‌توانند پیش از اجرای برنامه شناسایی و رفع شوند، که به کاهش زمان مورد نیاز برای دیباگ کمک می‌کند.

پشتیبانی از Generics

تایپ اسکریپت از generics پشتیبانی می‌کند که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا کدهای عمومی و قابل استفاده مجدد بنویسند. این ویژگی به ایجاد توابع و کلاس‌های انعطاف‌پذیر کمک می‌کند که با انواع مختلف داده‌ها سازگار هستند.

قابلیت همگام‌سازی با جاوااسکریپت

تایپ اسکریپت به‌خوبی با کدهای جاوااسکریپت موجود همگام‌سازی می‌شود. این به معنای آن است که می‌توان از تایپ اسکریپت در پروژه‌های موجود استفاده کرد و به‌تدریج به آن مهاجرت کرد، بدون اینکه نیاز به بازنویسی کامل کدهای جاوااسکریپت باشد.

پشتیبانی از ابزارهای مدرن و فریم‌ورک‌ها

تایپ اسکریپت به خوبی با ابزارها و فریم‌ورک‌های مدرن مانند Angular و React سازگار است و به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا از ویژگی‌های پیشرفته این فریم‌ورک‌ها بهره‌برداری کنند و به‌راحتی با آن‌ها کار کنند.

با استفاده از تایپ اسکریپت، توسعه‌دهندگان می‌توانند کدهای باکیفیت‌تری بنویسند، خطاهای زمان اجرا را کاهش دهند، و پروژه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر را به‌خوبی مدیریت کنند. این مزایا تایپ اسکریپت را به یک انتخاب محبوب و قدرتمند در دنیای توسعه نرم‌افزار تبدیل کرده است.

کاربردهای تایپ اسکریپت

در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاربردهای تایپ اسکریپت اشاره می‌کنیم:

توسعه وب و اپلیکیشن‌های Front-end

تایپ اسکریپت به‌ویژه در توسعه وب و اپلیکیشن‌های Front-end بسیار محبوب است. این زبان به دلیل ویژگی‌های قدرتمندش در سیستم نوع‌ها و پشتیبانی از ویژگی‌های مدرن جاوااسکریپت، به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا کدهای ساختارمندتر و قابل‌نگهداری‌تری بنویسند. فریم‌ورک‌هایی مانند Angular به‌طور پیش‌فرض از تایپ اسکریپت استفاده می‌کنند، و دیگر فریم‌ورک‌ها مانند React و Vue.js نیز از آن پشتیبانی می‌کنند.

توسعه اپلیکیشن‌های بزرگ و مقیاس‌پذیر

اندازه پروژه‌ها را هم باید در تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت در نظر گرفت. تایپ اسکریپت به‌ویژه برای پروژه‌های بزرگ و مقیاس‌پذیر مناسب است. سیستم نوع‌ها و قابلیت‌های ساختاری آن به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که کدهای خود را به‌طور بهتری سازماندهی کنند و پروژه‌های پیچیده را مدیریت کنند. این ویژگی‌ها به تیم‌های بزرگ کمک می‌کند تا همکاری موثرتری داشته باشند و کدهای خود را به‌خوبی مستندسازی کنند.

توسعه نرم‌افزارهای سمت سرور

تایپ اسکریپت همچنین در توسعه نرم‌افزارهای سمت سرور کاربرد دارد. با استفاده از فریم‌ورک‌هایی مانند NestJS، توسعه‌دهندگان می‌توانند از تایپ اسکریپت برای ایجاد اپلیکیشن‌های سرور قدرتمند و مقیاس‌پذیر استفاده کنند. این فریم‌ورک‌ها به‌خوبی از ویژگی‌های تایپ اسکریپت بهره‌برداری می‌کنند و به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهند تا کدهای سرور باکیفیت و قابل‌نگهداری بنویسند.

کتابخانه‌ها و ابزارهای توسعه

تایپ اسکریپت برای ایجاد کتابخانه‌ها و ابزارهای توسعه نیز بسیار مفید است. توسعه‌دهندگان می‌توانند کتابخانه‌های تایپ اسکریپت را برای استفاده در پروژه‌های مختلف ایجاد کنند و با تعریف دقیق نوع‌ها و مستندسازی، استفاده از این کتابخانه‌ها را برای دیگر توسعه‌دهندگان ساده‌تر کنند.

پشتیبانی از تست و اعتبارسنجی

تایپ اسکریپت به‌خوبی با ابزارهای تست و اعتبارسنجی مانند Jest و Mocha ادغام می‌شود. با استفاده از تایپ اسکریپت، توسعه‌دهندگان می‌توانند تست‌های دقیق‌تری برای کدهای خود بنویسند و از صحت عملکرد کدها اطمینان حاصل کنند. سیستم نوع‌ها به شناسایی مشکلات و خطاهای احتمالی در زمان نوشتن تست‌ها کمک می‌کند.

مهاجرت از جاوااسکریپت به تایپ اسکریپت

بعد از اتمام مقایسه جاوا اسکریپت و تایپ اسکریپت، می‌توانید به مهاجرت از js به تایپ اسکریپت فکر کنید. یکی از کاربردهای مهم تایپ اسکریپت، مهاجرت تدریجی از جاوااسکریپت به تایپ اسکریپت است. بسیاری از پروژه‌های موجود که با جاوااسکریپت نوشته شده‌اند، می‌توانند به‌تدریج به تایپ اسکریپت منتقل شوند. تایپ اسکریپت به‌راحتی با کدهای جاوااسکریپت موجود همگام‌سازی می‌شود و امکان تبدیل تدریجی پروژه‌ها را فراهم می‌آورد.

ایجاد و نگهداری پروژه‌های Open Source

تایپ اسکریپت به‌ویژه در پروژه‌های Open Source کاربرد دارد. با استفاده از تایپ اسکریپت، توسعه‌دهندگان می‌توانند پروژه‌های Open Source را با کدهای مستند و قابل‌نگهداری ایجاد کنند و از مزایای سیستم نوع‌ها بهره‌برداری کنند. این امر باعث می‌شود که مشارکت در پروژه‌های Open Source راحت‌تر و مؤثرتر باشد.

پشتیبانی از توسعه Cross-platform

تایپ اسکریپت به‌دلیل قابلیت سازگاری با فریم‌ورک‌های مختلف، در توسعه اپلیکیشن‌های Cross-platform نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. توسعه‌دهندگان می‌توانند از تایپ اسکریپت برای ایجاد اپلیکیشن‌هایی استفاده کنند که بر روی پلتفرم‌های مختلف مانند وب، موبایل و دسکتاپ به‌خوبی اجرا شوند.

چه تفاوتی بین تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت وجود دارد؟

تایپ اسکریپت (TypeScript) و جاوا اسکریپت (JavaScript) دو زبان برنامه‌نویسی مرتبط با یکدیگر هستند، اما تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت وجود دارد:

تایپ‌گذاری

• جاوا اسکریپت: یک زبان با تایپ‌گذاری پویا (Dynamic Typing) است. این به این معناست که نوع داده‌ها در زمان اجرا مشخص می‌شود و نیازی به تعریف نوع داده‌ها در زمان کدنویسی نیست.
• تایپ اسکریپت: یک زبان با تایپ‌گذاری استاتیک (Static Typing) است. در تایپ اسکریپت، شما می‌توانید نوع داده‌ها را به صورت صریح تعریف کنید. این ویژگی به شناسایی خطاها در زمان کامپایل کمک می‌کند و باعث می‌شود که کدها امن‌تر و پایدارتر باشند.

کامپایل و اجرا

• جاوا اسکریپت: یک زبان تفسیری (Interpreted Language) است و کدهای آن مستقیماً توسط مرورگر یا محیط اجرایی (مانند Node.js) اجرا می‌شوند.
• تایپ اسکریپت: ابتدا باید به جاوا اسکریپت کامپایل شود. پس از کامپایل، کد تایپ اسکریپت به جاوا اسکریپت تبدیل می‌شود و سپس اجرا می‌گردد. این فرایند کامپایل به شناسایی و رفع خطاها پیش از اجرا کمک می‌کند.

پشتیبانی از ویژگی‌های مدرن

• جاوا اسکریپت: با هر نسخه جدید، ویژگی‌های مدرن‌تر و پیشرفته‌تری به زبان اضافه می‌شود، اما برخی از این ویژگی‌ها ممکن است در همه محیط‌ها به صورت کامل پشتیبانی نشوند.
• تایپ اسکریپت: از ویژگی‌های مدرن جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کند و به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد که از جدیدترین استانداردها استفاده کنند، حتی اگر محیط اجرایی از آن‌ها پشتیبانی نکند. تایپ اسکریپت این ویژگی‌ها را به کد جاوا اسکریپت قدیمی‌تر ترجمه می‌کند.

ابزارها و توسعه

• جاوا اسکریپت: ابزارهای متعددی برای توسعه جاوا اسکریپت وجود دارد، اما بررسی خطاها در زمان اجرا انجام می‌شود که ممکن است پیدا کردن و رفع آن‌ها را دشوارتر کند.
•  تایپ اسکریپت: با ابزارهایی مانند تکمیل خودکار کد، بررسی نوع داده‌ها در زمان کامپایل، و تشخیص خطاها در حین نوشتن کد، تجربه توسعه‌دهندگان را بهبود می‌بخشد و بهره‌وری آن‌ها را افزایش می‌دهد.

قابلیت‌های برنامه‌نویسی شی گرا

• جاوا اسکریپت: امکان برنامه‌نویسی شیءگرا را فراهم می‌کند، اما برخی از ویژگی‌های پیشرفته مانند اینترفیس‌ها و کلاس‌های با نوع مشخص در آن وجود ندارد.
• تایپ اسکریپت: ویژگی‌های پیشرفته برنامه‌نویسی شیءگرا مانند اینترفیس‌ها، کلاس‌ها با نوع مشخص، و قابلیت ارث‌بری (Inheritance) را فراهم می‌کند که به سازماندهی بهتر و نگهداری آسان‌تر کدها کمک می‌کند.

یادگیری و استفاده

• جاوا اسکریپت: یادگیری جاوا اسکریپت برای مبتدیان آسان‌تر است و به دلیل سادگی و گستردگی استفاده، اولین زبان برنامه‌نویسی بسیاری از توسعه‌دهندگان است.
• تایپ اسکریپت: ممکن است برای کسانی که تازه شروع به کار کرده‌اند کمی پیچیده‌تر باشد، اما برای توسعه‌دهندگانی که با پروژه‌های بزرگ و پیچیده سروکار دارند، یادگیری تایپ اسکریپت به دلیل مزایای بسیاری که ارائه می‌دهد، ارزشمند است.

بیشتر بخوانید: جاوا اسکریپت چیست

مواردی که در بالا به عنوان تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت گفته شد، می‌تواند تاثیر زیادی در انتخاب زبان برنامه نویسی شما داشته باشد. 

سخن آخر

با استفاده از تایپ اسکریپت، توسعه‌دهندگان می‌توانند کدهای باکیفیت‌تری بنویسند، خطاهای زمان اجرا را کاهش دهند، و پروژه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر را به‌خوبی مدیریت کنند. این مزایا تایپ اسکریپت را به یک انتخاب محبوب و قدرتمند در دنیای توسعه نرم‌افزار تبدیل کرده است.

سوالات متداول

در اینجا به چند سوال متداول در مورد تایپ اسکریپت (TypeScript) و کاربردهای آن پاسخ داده شده است:

تایپ اسکریپت چیست و چه تفاوتی با جاوااسکریپت دارد؟

تایپ اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی متن‌باز است که توسط مایکروسافت توسعه داده شده و به‌عنوان یک فوق‌مجموعه از جاوااسکریپت عمل می‌کند. اصلی‌ترین تفاوت تایپ اسکریپت و جاوا اسکریپت در استفاده از سیستم نوع‌ها است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد نوع داده‌ها را به‌طور صریح تعریف کنند.

چرا باید از تایپ اسکریپت استفاده کنیم؟

استفاده از تایپ اسکریپت به شما کمک می‌کند تا خطاهای زمان اجرا را کاهش دهید، کدهای خواناتر و قابل‌نگهداری‌تری بنویسید، و با استفاده از ویژگی‌های مدرن جاوااسکریپت و سیستم نوع‌ها، به مدیریت پروژه‌های بزرگ و پیچیده بپردازید.

چگونه می‌توان پروژه‌های جاوااسکریپت موجود را به تایپ اسکریپت منتقل کرد؟

بعد از مقایسه مقایسه جاوا اسکریپت و تایپ اسکریپ، برای مهاجرت از جاوااسکریپت به تایپ اسکریپت، می‌توانید به‌تدریج فایل‌های .js را به .ts تغییر دهید و نوع‌ها را به کد اضافه کنید.