سخت‌افزارهای مختلف شبکه‌های کامپیوتری برای ارائه‌ی عملکرد مناسب و بهینه باید توسط مجموعه‌ی خاصی از نرم‌افزارها و سخت‌افزارها کنترل بشن. برای انجام این کار، سامانه‌ی یکپارچه‌ای به نام NMS توسعه پیدا کرد که امکان کنترل این ابزارها و تجهیزات و نظارت بر عملکردشون رو در اختیار کاربر قرار می‌داد. بعد از اون برای اینکه این ابزارها توانایی اشتراک‌گذاری اطلاعات مختلف رو با سیستم NMS داشته باشن، پروتکلی به نام SNMP توسعه پیدا کرد. اگر می‌خواید بدونید که ((SNMP چیست؟)) و چطور کار می‌کنه؛ مطالعه‌ی این مطلب از بلاگ کندو رو به شما توصیه می‌کنیم.

پروتکل SNMP چیست؟

SNMP یا Simple Network Management Protocol چهارچوبیه که امکان انتقال اطلاعات رو بین دستگاه‌های یک شبکه محلی (LAN) یا شبکه گسترده (WAN) فراهم می‌کنه و به صورت گسترده برای نظارت بر عملکرد اجزای شبکه و مدیریت اون‌ها استفاده میشه.
بدون وجود این پروتکل‌ها ابزارهای مدیریت شبکه توانایی شناسایی دستگاه‌ها، تعیین وضعیت این دستگاه‌ها در لحظه، نظارت بر عملکرد شبکه و پیگیری تغییرات اون رو نداشتند. برای یادگیری شبکه های کامپیوتری می توانید از دوره آموزش شبکه کندو بازدید کنین.

پورت SNP چیست؟

پورت SNP یک نوع اندپوینت ارتباطیه که وظیفه‌ی شناسایی انتقال داده‌های SNMP رو برعهده داره. این پروتکل برای ارسال دستورها و پیام‌های مختلف از پورت‌های ۱۶۱ و ۱۶۲ استفاده می‌کنه. در حقیقت SNMP Managerها از طریق این پورت‌ها توانایی ارتباط با SNMP Agentها رو به دست میارن.

جالبه بدونید که انتقال پیام‌های SNMP مختلف با استفاده از پروتکل‌های متفاوتی انجام میشه که در جدول زیر مشخص شدند:

فرآیند پروتکل شماره پورت

• دریافت درخواست توسط agent UDP ۱۶۱
• ارتباط manager با agent UDP ۱۶۱
• دریافت اعلان توسط manager UDP ۱۶۲
• ساخت اعلان agent UDP هر پورت در دسترس
• دریافت درخواست TLS/DTLS ۱۰۱۶۱
• دریافت اعلان TLS/DTLS ۱۰۱۶۲

اجزا تشکیل‌دهنده پروتکل SNMP چیست؟

بعد از دادن یه پاسخ کلی به سوال ((SNMP چیست؟)) نوبت به آشنایی با اجزای تشکیل دهنده‌ی این پروتکل می‌رسه که در ۴ گروه کلی قرار می‌گیرند:

Managed Devices

دستگاه‌های مختلف مثل روترها، پرینترها و دستگاه‌های بی‌سیم هستند که توسط SNMP Manager کنترل و مدیریت میشن.

مدیر SNMP چیست؟

نوعی سیستم مرکزیه که برای نظارت بر شبکه‌ی SNMP استفاده میشه. این سیستم که با نام NMS هم شناخته میشه وظیفه‌ی ارتباط با سایر دستگاه‌های شبکه رو که مجهز به SNMP agent هستند، برعهده داره و روی هاست شبکه اجرا میشه. مجموع وظایف این بخش از SNMP رو می‌تونیم به صورت زیر خلاصه کنیم:

• ارسال درخواست به agentها
• دریافت پاسخ
• تنظیم متغیرها
• تأیید رویدادها از agentها

SNMP Agent چیست؟

نوعی فرآیند نرم‌افزاریه که در مدیریت شبکه نقش حیاتی داره. این بخش با پاسخ دادن به درخواست‌های SNMP Manager تلاش می‌کنه تا وضعیت یک نود (node) شبکه و آمار اون رو مشخص کنه.

SNMP Agent درون دستگاه‌های مختلف شبکه قرار گرفته؛ به همین دلیل می‌تونه اطلاعات نظارتی رو جمع‌آوری و ذخیره کنه و در نهایت اون‌ها رو به SNMP Manager ارسال کنه.

وظیفه‌ی MIB در SNMP چیست؟

MIB نوعی ساختاره که شکل انتقال اطلاعات رو در سیستم SNMP مشخص می‌کنه و جز جدانشدنی مدل‌های مختلف مدیریت شبکه محسوب میشه. SNMP Manager داده‌های جمع‌آوری شده رو در داخل یک MIB که نقش پایگاه داده مشترک رو بین agent و manager ایفا می‌کنه، ذخیره می‌کنه.

کاربرد ابزارهای نظارتی SNMP چیست؟

برای این که بتونیم به صورت دقیق به پرسش ((SNMP چیست؟)) پاسخ بدیم باید با کاربرد ابزارهای نظارتی اون آشنا بشیم. یکی از وظایف ادمین‌های شبکه، مدیریت دستگاه‌ها، اختصاص یا آزاد کردن پورت‌ها، رابط‌ها و موارد مختلفه تا به این ترتیب از عملکرد دائمی شبکه بدون اشغال کردن بخش بزرگی از پهنای باند اطمینان حاصل کنند. قسمت مهمی از این کار با نظارت دقیق روی دستگاه‌های SNMP انجام میشه.

برای انجام این کار، ادمین باید SNMP agent رو برای ارسال داده‌های نظارتی به SNMP manager پیکربندی کنه. از اونجایی که وظیفه‌ی نظارت برعهده‌ی ابزارهای مدیریت شبکه قرار داره، ادمین‌ها می‌تونن با یک سری اقدامات اصلاحی مشکلات موجود رو برطرف کنن. به طور کلی فواید ابزارهای نظارتی SNMP شامل موارد زیر میشه:

• نظارت بر معیارهای کلیدی عملکرد در سطح دستگاه و رابط
• نظارت و مدیریت دستگاه‌های شبکه به صورت خودکار
• پیکربندی محدویت‌های آستانه و ایجاد هشدار در زمان‌های بروز ناهنجاری
• به دست آوردن دید کامل در زمینه‌ی عملکرد دستگاه‌های شبکه
• ارائه‌ی داده‌ها به صورت نمودار
• نظارت بر نسخه‌های مختلف پروتکل و ارائه‌ی تصویر کامل از محیط شبکه

نسخه‌های مختلف SNMP

یکی از پرسش‌های مطرح اینه که نسخه‌های مختلف SNMP چیست؟ باید بدونید که این پروتکل سه تا نسخه‌ی مختلف داره که شامل موارد زیر هستند:

برای اینکه بدونید نحوه‌ی عملکرد SNMP چیست؟ مطالعه‌ی این بخش رو به شما توصیه می‌کنیم. SNMP با ارسال واحدهای داده یا درخواست‌های SNMP GET به دستگاه‌های شبکه و دریافت پاسخ اون‌ها کار می‌کنه. مجموع ارتباطی که شرح داده شده ردیابی میشه و ابزارهای نظارتی شبکه هم از درخواست‌های GET برای واکشی داده از SNMP استفاده می‌کنند.

SNMP از قبل روی دستگاه‌های شبکه پیکربندی میشه تا به محض فعال شدن پروتکل، این دستگاه‌ها وضعیت عملکردی خودشون رو ذخیره کنند. هر سرور موجود در شبکه مجهز به چند فایل MIB (از اجزای SNMP) هست که برای واکشی داده‌های نظارتی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

SNMPv1

نسخه‌ی اول این پروتکل با اسم SNMPv1 معرفی شد که راه‌اندازی ساده‌ای داره و در RFC 1155 و 1157 هم تعریف شده.

SNMPv2c

نسخه‌ی اصلاح شده پروتکل SNMP بسته‌های پروتکلی، عناصر ساختاری MIB و طرح‌های انتقال پیشرفته‌تری رو فراهم می‌کنه. به دلیل استفاده این نسخه از ساختار مدیریتی نسخه‌ی قبلی اسم SNMPv2c رو برای اون انتخاب کردند. لازم به ذکره که این پروتکل در RFC 1901، RFC 1905 و RFC 1906 هم تعریف شده.

نسخه‌ی سوم SNMP چیست؟

SNMPv3 نسخه‌ی سوم این پروتکل مدیریتیه که از پیکربندی از راه دور تجهیزات شبکه پشتیبانی می‌کنه. اضافه‌شدن رمزنگاری و احراز هویت که می‌تونن به صورت جداگانه یا با هم استفاده بشن؛ باعث شده تا SNMPv3 به امن‌ترین نسخه‌ی این پروتکل تبدیل بشه.

RFCهای تعریف شده برای این نسخه شامل موارد زیر هستن:

• RFC 1905
• RFC 1906
• RFC 2571
• RFC 2572
• RFC 2574
• RFC 2575

دستورهای اصلی SNMP چیست؟

این پروتکل با استفاده از دستورهای مختلف می‌تونه عملکردهای گوناگونی مثل تغییر تنظیمات پیکربندی، رمز عبور و… رو به راحتی انجام بده. به‌علاوه توانایی گزارش میزان پهنای باند، حافظه و CPU در حال استفاده رو هم داره. اگر می‌خواین با دستورهای اصلی که پشت عملکردهای این پروتکل هستند، آشنا بشید؛ باید دوره ccna را بگذرانید یا این قسمت رو مطالعه کنید.

GET

SNMP Manager درخواستی رو به دستگاه‌های شبکه ارسال می‌کنه تا یک یا چند مقدار مشخص از دستگاه‌ها بازیابی بشه.

GET BULK

با استفاده از این دستور می‌تونیم داده‌های بزرگ رو از یک جدول MIB بازیابی کنیم.

GET NEXT

این دستور مقدار OID بعدی رو از MIB بازیابی می‌کنه.

SET

Managerها با استفاده از این دستور می‌تونن مقادیر رو در دستگاه‌های شبکه تغییر بدن یا تعیین کنند.

TRAPS

دستور TRAPS در SNMP چیست؟ برخلاف مورد قبلی این دستور توسط agentها شروع میشه و نوعی سیگناله که در زمان بروز اتفاقات مختلف به manager ارسال میشه.

RESPONSE

با استفاده از این دستور مقادیر یا سیگنال‌های هدایت شده توسط manager بازگردانی میشن.

INFORM

این دستور توسط agent آغاز میشه؛ اما برای اجرای اون باید تأییدی از طرف manager دریافت بشه.

سخن آخر

با مطالعه‌ی این مطلب از بلاگ آموزشگاه مهندسی کندو تونستیم به سوال ((پروتکل SNMP چیست؟)) پاسخ بدیم و متوجه شدیم که با استفاده از این چهارچوب میشه اطلاعات مختلف رو بین اجزای یک شبکه منتقل و در عین حال بر عملکرد این اجزا و نحوه‌ی مدیریت اون‌ها هم نظارت کرد. شما می‌تونید پرسش‌‌های خودتون رو در مورد این پروتکل مدیریتی با ما به اشتراک بگذارید.