امروزه شبکه یکی از مهم‌ترین بخش‌های سازمان‌ها و کسب و کارهای مختلف به حساب می‌آید به طوری که انجام بسیاری از امور در آن‌ها بدون وجود شبکه امکان‌پذیر نخواهد بود. یک شبکه خوب و کارآمد از اجزا و تجهیزات مختلفی تشکیل شده است که به شکل اصولی و صحیح در کنار هم قرار گرفته‌اند تا بهترین عملکرد را داشته باشند. این مجموعه در اصطلاح زیرساخت شبکه گفته می‌شود. در واقع توجه به زیرساخت شبکه اصلی‌ترین اقدامی است که کسب و کارها و سازمان‌ها برای برخورداری از یک شبکه با عملکرد خوب باید به آن توجه داشته باشند. با کندو همراه باشید.
زیرساخت شبکه چیست؟
در تعریف زیرساخت شبکه می‌توان گفت مجموعه‌های از موارد و همچنین اقداماتی است که یک شبکه با کارایی عالی و بدون مشکل را به وجود می‌آورد. در واقع به همه مواردی که در صورت عدم وجود منجر به عدم کارکرد صحیح شبکه می‌شوند، زیرساخت شبکه گفته می‌شود.
همه سخت‌افزارها و طراحی‌هایی که باعث می‌شود خدمات شبکه به خوبی اجرا و پیاده‌سازی شود، زیرساخت شبکه نام دارد. به طور کلی همه بخش‌های تشکیل دهنده زیرساخت شبکه را می‌توان در دو گروه زیر تقسیم‌بندی کرد:
- زیرساخت فیزیکی شبکه: شامل کابل شبکه، کارت شبکه، روتر، هاب و در مجموع بخش‌های سخت‌افزاری
- زیرساخت منطقی شبکه: شامل سرویس DNS، پروتکل‌های شبکه، سیستم‌های آدرس‌دهی IP، بخش‌های کنترل از راه دور، پروتکل‌های امنیتی و به طور کلی بخش‌های نرم‌افزاری شبکه
کار زیر ساخت شبکه چیست؟
زیرساخت شبکه وظیفه دارد که بستر مناسب و حرفه‌ای را به منطور توسعه شبکه بدون مشکل فراهم کند. در یک زیرساخت حرفه‌ای یکی از موضوعاتی که از اهمیت زیادی برخوردار است، روند کاری آن محسوب می‌شود. در واقع هر چه که کارکرد زیرساخت بهتر و برپایه اصول مشخص باشد، شرایطی را فراهم می‌کند که شبکه بتواند خدمات بهتر و مناسب‌تر ارائه دهد.
در واقع زیرساخت نیاز اولیه هر شبکه است و در صورتی که این نیاز اولیه به بهترین شکل طراحی و اجرا شده باشد، می‌تواند خدمات بهتری ارائه دهد. به همین دلیل است که معرفی زیرساخت شبکه، از جمله اولین و مهم‌ترین مباحثی است که در دوره شبکه یاد می‌گیرید.
عناصر زیر ساخت منطقی شبکه کدام است؟
راه‌اندازی یک شبکه در کنار عناصر فیزیکی و سخت‌افزاری که شامل تجهیزات مختلف می‌شود، به یک سری عناصر منطقی و نرم‌افزاری نیاز دارد که در زمان طراحی زیرساخت شبکه باید مورد توجه قرار بگیرد.
پروتکل‌های شبکه
این زیرساخت منطقی برای راه‌اندازی شبکه از اهمیت زیادی برخوردار است. دستگاه‌ها و تجهیزات شبکه یا به طور کلی زیرساخت فیزیکی شبکه در صورتی که پروتکل وجود نداشته باشد، کارایی و عملکردی نخواهند داشت. در واقع این پروتکل‌ها هستند که به عنوان مجموعه‌ای قوانین یا روتین‌های استاندارد توسط عناصر موجود در شبکه به منظور ارسال اطلاعات استفاده شده و پل ارتباطی بین اجزای مختلف برقرار می‌کنند.
مدل آدرس‌دهی IP
از دیگر موارد مهم در زیرساخت شبکه به حساب می‌آید که وظیفه دارد اطمینان از ارسال صحیح و به موقع اطلاعات به مقصد را فراهم کند. اختصاص آی پی IP به عناصر مختلف موجود در شبکه با یه صورت دستی توسط مدیر شبکه یا توسط برخی عناصر سرویس‌دهنده نرم‌افزاری انجام می‌شود.
دستیابی از راه دور
در دنیای امروز یکی از مواردی که در زیرساخت شبکه از اهمیت زیادی برخوردار است، فراهم کردن امکان دسترسی از راه دور به شبکه است. از این رو این زیرساخت منطقی در طراحی شبکه باید مورد توجه قرار بگیرد. به عنوان مثال کاربران خانگی می‌تواند برای دسترسی به اینترنت با استفاده از یک دستگاه مودم و یک خط تلفن با یک سرویس‌دهنده از راه دور ارتباط برقرار کنند.
سرویس‌های حل مشکل اسامی و آدرس ها یا Name Resolution
Name Resolution یکی از موارد مهمی است که در طراحی زیرساخت شبکه باید مورد توجه قرار بگیرد. در خصوص اهمیت این سرویس باید گفت که نام‌گذاری و استفاده از نام بین انسان و کامپیوتر تفاوت‌های زیادی دارد زیرا کامپیوترها تنها می‌توانند اعداد را تشخیص داده و با آن کار کنند؛ به همین دلیل است که در هر شبکه کامپیوتری هر سیستم دارای یک آدرس منحصر به فرد است که به صورت عددی نمایش داده می‌شود.
در واقع کامپیوترهای موجود در یک شبکه از طریق همین اعداد با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. در صورتی که انسان ترجیح می‌دهد از اسامی برای دسترسی به سایر کامپیوترها، وب‌سایت‌ها و سایر منابع موجود استفاده کند. به همین دلیل این سرویس‌ها می‌توانند به راحتی این اختلاف بین زبان انسان و کامپیوتر را حل کنند.
روتینگ و ترجمه آدرس‌های شبکه
در طراحی زیرساخت شبکه روتینگ به فرایندهایی گفته می‌شود که مسیریابی و هدایت ترافیک موجود بین یک شبکه و سایر شبکه‌ها را فراهم می‌کند. سیستم انجام دهند عملیات روتینگ، پس از پیکربندی می‌توان بسته‌های داده را دریافت و آن‌ها را به مقصد مناسب ارسال کند.
هر چه این مسیریابی سریع‌تر و کارآمد‌تر و در عین حال با ضریب اطمینان بالاتری انجام شود، موفقیت یک شبکه بزرگ را تضمین خواهد کرد. این عملیات در شبکه‌های معمولا توسط دستگاه‌های اختصاصی به نام روتر یا توسط کامپیوترهایی که دارای سیستم عامل با قابلیت IP Forwarding هستند، انجام می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با انواع توپولوژی شبکه این مطلب را بخوانید.
اهمیت و مزایای طراحی زیرساخت شبکه چیست؟
امروزه می‌توان گفت که درصد زیادی از امور در یک سازمان یا کسب و کار به شبکه و عملکرد آن متکی است. در صورتی که یک شبکه غیر قابل اعتماد باشد، می‌تواند بر امور سازمان تأثیر منفی داشته باشد. در صورت عدم وجود زیرساخت شبکه قوی، این امکان وجود دارد که دسترسی به داده‌های مختلف در یک سازمان با تأخیر صورت گرفته یا از بین رود. این موضوع همچنین می‌توان بهره‌وری در یک سازمان یا کسب و کار را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
در صورتی که کارکنان در یک سازمان امکان دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای انجام کارهای خود را نداشته باشند، باعث نا‌امیدی آن‌ها شده و در نهایت منجر به کاهش بهره‌وری می‌شود. این موضوع با توجه به عدم انجام صحیح امور باعث می‌شود که میزان رضایت مشتریان نیز به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند زیرا کارکنان قادر به برآورده کردن نیازهای مشتریان نبوده‌اند. طراحی زیرساخت شبکه برای یک سازمان یا کسب و کار مزایایی به همراه دارد که به شرح زیر است:
- بهره‌وری: با به حداقل رساند زمان خرابی این شرایط را فراهم می‌کند که بهره‌وری افزایش پیدا کرده یا تا حد امکان ثابت باقی بماند.
- مقیاس‌پذیری: در صورتی که طراحی زیرساخت شبکه به صورت اصولی انجام شده باشد می‌توان از رشد و توسعه کسب و کار بدون نیاز به طراحی مجدد شبکه پشتیبانی کند.
- مقرون به صرفه بودن: طراحی اصولی زیرساخت باعث می‌شود که هزینه‌های اجرای شبکه در سازمان ثابت بماند و همچنین تجربه اختلالات کمتر در شبکه در سودآوری مؤثر خواهد بود.
- امنیت: یکی از مهم‌ترین مزایای طراحی زیرساخت شبکه برای سازمان‌ها و کسب و کارها، این است که از داده‌ها و اطلاعات خود در برابر حملات سایبری و دسترسی غیر‌مجاز محافظت کنند. با اینکه روش‌هایی مانند هک، فیشینگ و باج‌افزارها مسئله جدیدی نیستند اما امروزه بیش از هر زمان دیگری امنیت اطلاعات را تهدید می‌کنند و در صورتی که طراحی زیرساخت در یک شبکه به صورت هوشمندانه و اصولی انجام شده باشد، می‌تواند به خوبی از داده‌ها در برابر این عوامل تهدید کننده محافظت کند.
- کاهش وابستگی‌ها: طراحی زیرساخت مناسب برای شبکه به کارکنان این امکان را می‌دهد که بدون در نظر گرفتن موقعیت مکانی بتوانند به شبکه متصل شده و داده‌های مورد نیاز دسترسی داشته باشند.
کسانی که دوره امنیت شبکه را می‌گذرانند باید با توپولوژی های شبکه را به خوبی بشناسند.
جمع‌بندی
به مجموعه سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مورد نیاز و همچنین طراحی اصولی آن‌ها، زیرساخت شبکه گفته می‌شود. با توجه به این موضوع که امروزه شبکه در سازمان‌ها و کسب و کارهای مختلف از اهمیت زیادی برخوردار است و کیفیت خدمات را به میزان قابل توجهی ارتقاء می‌دهد، توجه به طراحی زیرساخت به صورت اصولی برای شبکه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا این امکان را فراهم می‌کند که کارکنان با دسترسی به داده‌های مورد نیاز بتوانند خدمات بهتری به مشتریان ارائه نمایند و به این ترتیب بهره‌وری کارکنان و رضایت مشتریان به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند.
