همه‌ی دستگاه‌های موجود در شبکه یا دستگاه‌هایی که به اینترنت متصل میشن علاوه بر آدرس آی‌پی، دارای یک آدرس فیزیکی دیگه به نام مک آدرس هستند. مک آدرس در سطح جهانی منحصر‌به‌فرده؛ بنابراین هیچ دو دستگاهی نیستند که آدرس فیزیکی یکسانی داشته باشن. اگر می‌خواین به صورت دقیق پاسخ سوال ((مک آدرس چیست؟)) رو بدونید؛ مطالعه‌ی این مطلب رو به شما توصیه می‌کنیم. و برای اطلاعات بیشتر، از دوره آموزش شبکه کندو یا دوره network+ می تونید استفاده کنید.
مک آدرس چیست؟
مک آدرس یا Media Access Control رشته‌ای از کاراکترهای مختلفه که دستگاه‌های یک شبکه رو شناسایی می‌کنه. این آدرس به دستگاه اتصال اصلی در کامپیوتر شما که رابط شبکه یا NIC نام داره، متصل میشه. در حقیقت بدون وجود NIC که یک نوع کارت مدار کامپیوتریه، امکان اتصال کامپیوتر شما به شبکه وجود نداشت. NIC، داده‌های مختلف رو به یک سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنه که از طریق شبکه منتقل میشن.
به هر NIC یک آدرس سخت‌افزاری اختصاص داده شده که به اون مک آدرس گفته میشه. برخلاف آدرس آی‌پی که به نرم‌افزار شبکه‌ای TCP/IP مرتبطه، مک آدرس‌ها به سخت‌افزار آداپتورهای شبکه مرتبط هستند. الان تا حدودی متوجه شدیم که مک آدرس چیست؛ اما باید دید که چطور ساخته میشه. در زمان ساخت آداپتورهای شبکه، سازنده‌ها به هر کدام یک آدرس MAC رو اختصاص میدن که روی کارت شبکه کامپیوتر به فرمت هگزادسیمال هک شده. سایر مشخصات آدرس مک به صورت زیر تعریف میشه:
- ۱۲ رقمیه
- ۴۸ بیتی که ۲۴ بیت اول مختص OUI (شناسه سازمان) و ۲۴ بیت بعدی مختص NIC (فروشنده) هست.
- برای تبدیل آدرس آی‌پی به مک آدرس از پروتکل ARP استفاده میشه.
کاربرد مک آدرس چیست؟
حالا که با پاسخ کلی ((مک آدرس چیست؟)) آشنا شدیم، بهتره در مورد کاربرد این آدرس هم اطلاعات لازم رو به دست بیاریم. کارشناسان می‌تونن با استفاده از مک آدرس مشکلات مختلف شبکه مثل مشکلات آدرس‌های آی‌پی رو شناسایی کنن. البته این تنها کاربرد مک آدرس نیست:
برخلاف آدرس‌های آی‌پی که هر از گاهی تغییر می‌کنند، مک آدرس‌ها ثابت هستن؛ بنابراین مدیر شبکه می‌تونه از اون‌ها برای شناسایی امن‌تر فرستنده‌ها و گیرنده‌های اطلاعات شبکه استفاده کنه.
سایر کاربردهای مک آدرس چیست؟ در شبکه‌های بی‌سیم برای جلوگیری از دسترسی ناخواسته به شبکه توسط هکرها از فرآیندی به نام فیلترینگ مک استفاده میشه. در این فرآیند روتر به صورتی پیکربندی میشه که صرفاً ترافیک رو از مک آدرس‌های مشخصی قبول کنه.
با توجه به این مسئله فقط کامپیوترهای که MAC address اون‌ها تأیید شده می‌تونن از طریق شبکه با هم ارتباط برقرار کنن و دسترسی هکرهایی که قصد نفوذ به شبکه از طریق آدرس IP رو دارند، قطع میشه؛ چون مک آدرس اون‌ها در لیست مورد تأیید نیست.
نحوه‌ی تعیین مک آدرس
حالا که تونستیم به ((کاربرد مک آدرس چیست؟)) پاسخ بدیم بهتره با نحوه‌ی تعیین اون هم آشنا بشیم. شرکت‌های مختلفی در دنیا در زمینه‌ی ساخت آداپتور و کارت‌های شبکه فعالیت می‌کنن که تعدادی از معروف‌ترین اون‌ها شامل سیسکو، دل، بلکین و نورتل هستند.
همه‌ی شرکت‌های تولیدی از یک دنباله‌ی اعداد خاص (به نام OUI) در مک آدرس‌ها استفاده می‌کنن که باعث میشه به عنوان سازنده شناسایی بشن. این OUIها معمولاً جلوی آدرس قرار می‌گیره. مثلاً در مک آدرس ۴۵-۲۳-۰۱-۲۲-۱۴-۰۰ سه اکتت اول یعنی ۲۲-۱۴-۰۰ نشان‌دهنده‌ی OUI سازنده هستن. OUI تعدادی از تولیدکنندگان معروف به صورت زیر تعریف شده:
- سیسکو: ۹۶-۴۰-۰۰
- دل: ۲۲-۱۴-۰۰
- بلکین: BD-۳۰-BD
- نورتل: DC-۰۰-۰۴
باید اشاره کنیم که سازندگان بزرگ‌تر تجهیزات شبکه از بیشتر از یک مجموعه OUI در مک آدرس‌های خودشون استفاده می‌کنند.
تفاوت IP آدرس و مک آدرس چیست؟
آدرس IP در اصل نشان‌دهنده‌ی نرم‌افزار و مک آدرس هم نشان‌دهنده‌ی سخت‌افزاره و این اصلی‌ترین تفاوت این دو آدرس محسوب میشه. در واقع مک آدرس دستگاه‌های خاصی رو در شبکه محلی و آی‌پی آدرس هم دستگاه‌های بیرون همون شبکه رو شناسایی می‌کنه. سخت‌افزار و نرم‌افزار همیشه به صورت هماهنگ با هم کار می‌کنن؛ این مسئله در مورد آی‌پی آدرس و مک آدرس هم صدق می‌کنه و این دو برای ارائه‌ی عملکرد صحیح با هم فعالیت می‌کنند. اما تفاوت ظاهری IP آدرس و مک آدرس چیست؟
همونطور که در مثال قسمت قبل دیدید، مک آدرس به هیچ‌عنوان شبیه آی‌پی آدرس نیست و متشکل از شش مجموعه‌ی دو رقمیه که با استفاده از دو نقطه یا خط چین از هم جدا شدند؛ به‌علاوه برخلاف آی‌پی که با هر بار اتصال به اینترنت تغییر می‌کنه، همیشه ثابته.
انواع مختلف مک آدرس
انواع مختلف مک آدرس چیست؟ در مجموع سه نوع مک آدرس مختلف وجود داره که در این بخش به بررسی اون‌ها می‌پردازیم:
۱. مک آدرس Unicast
نوعی مک آدرس که به یک NIC خاص در شبکه اشاره داره. یک فریم مک آدرس Unicast صرفاً به رابطی ارسال میشه که به یک NIC مشخص اختصاص داده شده؛ به همین دلیل فقط به یک دستگاه منتقل میشه. اگر که کم‌اهمیت‌ترین بیت اکتت اول رو روی صفر تنظیم کنیم، فریم داده فقط به یک NIC منتقل میشه.
۲. مک آدرس Multicast
Multicast مک آدرس چیست؟ این مک آدرس‌ها توانایی انتقال یک فریم داده رو به چند دستگاه یا NIC فراهم می‌کنند. در لایه‌ی دو این آدرس‌ها کم‌اهمیت‌ترین بیت یا سه بایت اول اکتت اول آدرس روی یک تنظیم میشن. معمولاً ۲۴ بیت باقی‌مونده توسط دستگاهی که می‌خواد اطلاعات رو به صورت گروهی ارسال کنه، استفاده میشه. جالبه بدونید که مک آدرس‌های چندبخشی همیشه با پیشوند (01-00-5E) شروع میشن.
۳. مک آدرس Broadcast
اگر می‌خواین بدونین که Broadcast مک آدرس چیست؟ این بخش رو از دست ندید. این آدرس در حقیقت نشون‌دهنده‌ی همه‌ی دستگاه‌های موجود در یک شبکه است. در Broadcast آدرس فریم‌های اترنت با فریم‌های همه‌ی بیت‌های آدرس مقصد با نام آدرس پخش (Broadcast) شناخته میشن.
جالبه بدونید که فریم‌هایی با مک آدرس FF-FF-FF-FF-FF-FF به هر کامپیوتر متعلق به LAN اون بخش می‌رسند؛ بنابراین در صورتی که مبدأ بخواد اطلاعات رو به تمام دستگاه‌های شبکه ارسال کنه می‌تونه از آدرس بخش به عنوان مک آدرس مقصد استفاده کنه.
نحوه‌ی پیدا کردن مک آدرس یک دستگاه
نحوه‌ی پیدا کردن مک آدرس چیست؟ همه‌ی ما می‌تونیم به راحتی مک آدرس دستگاه‌های مختلف رو پیدا کنیم؛ چون هر کدوم از اون‌ها دارای آدرس منحصر به فردی هستند. برای انجام این کار مراحل زیر رو دنبال کنید:
پیدا کردن مک آدرس در ویندوز ۱۰
روش‌های پیدا کردن مک آدرس در ویندوز ۱۰ چیست؟ برای انجام این کار دو روش پیش روی شما قرار داره:
۱. پیدا کردن مک آدرس با استفاده از Command Prompt
- در قسمت جستجو عبارت Command Prompt رو تایپ کنید.
- از بین نتایج موجود Command Prompt رو انتخاب کنید.
- بعد از باز شدن پنجره‌ی مربوطه عبارت ipconfig/all رو تایپ کنید و در آخر کلید Enter رو فشار بدید تا تنظیمات پیکربندی شبکه شما نشون داده بشه.
- به پایین صفحه اسکرول کنید تا به بخش network adapter و Physical Address برسید. مقادیر نمایش داده شده کنار Physical Address همون مک آدرس کامپیوتر شما است.
۲. پیدا کردن مک آدرس با استفاده از تنظیمات شبکه
- در قسمت جستجو کلمه‌ی settings رو تایپ کنید.
- برنامه‌ی settings رو انتخاب کنید.
- روی قسمت‌های Network & Internet و Properties کلیک کنید.
- به پایین صفحه اسکرول کنید تا به بخش Physical Address (MAC) برسید.
پیدا کردن مک آدرس در macOS
چطور مک آدرس رو در macOS پیدا کنیم؟ برای این کار می‌تونید دستورالعمل‌های زیر رو دنبال کنید:
- از گوشه‌ی سمت چپ روی آیکون Apple کلیک کنید.
- به ترتیب System Preferences و Network رو انتخاب کنید.
- روی دکمه‌ی Advanced در گوشه‌ی سمت راست کلیک کنید.
- Hardware رو در بالای صفحه انتخاب کنید و به دنبال MAC Address بگردید.
پیدا کردن مک آدرس در iOS
پیدا کردن مک آدرس در دستگاه‌های iOS با استفاده از مراحل زیر انجام میشه:
- به بخش Settings برید.
- General و About رو به ترتیب انتخاب کنید.
- به Wi-Fi Addresses اسکرول کنید تا مک آدرس دستگاه خودتون رو پیدا کنید.
پیدا کردن مک آدرس در اندروید
روش پیدا کردن مک آدرس در اندروید چیست؟ دستورالعمل‌های پیدا کردن مک آدرس در دستگاه‌های اندرویدی برحسب نوع دستگاه ممکنه تا حدودی با هم متفاوت باشه؛ اما در مجموع مشابه موارد موجود در این بخشه:
- به قسمت Settings و Network & Internet برید.
- شبکه وای فایی که در حال حاضر به اون متصل هستین رو انتخاب کنید.
- Advanced رو انتخاب کنید.
- به پایین اسکرول کنید تا به قسمت Network Details برسید و به دنبال مک آدرس بگردید.
در دوره لینوکس کندو هم به شما برای پیدا کردن مک آدرس سیستم عامل لینوکس، کمک می‌کنیم.
سخن آخر
با مطالعه‌ی این مطلب از بلاگ آموزشگاه مهندسی کندو تونستیم به جواب مناسبی برای پرسش ((مک آدرس چیست؟)) برسیم و متوجه شدیم که مک آدرس چه نقشی رو در یک شبکه ایفا می‌کنه. شما می‌تونید پرسش‌های خودتون رو در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.
